آیا ترکیه کشوری امن است؟

به گزارش روزپلاس،  این روزها در ترکیه، همه از بحران اقتصادی و تورم بی سابقه حرف می زنند. تورمی که زندگی میلیون ها خانوار این کشور را با شرایط سختی روبرو کرده است. اما این فقط تنگنای مالی نیست که مردم را به ستوه آورده و دلایل دیگری نیز در میان است که باعث شده در مجموع، ترکیه از دید شهروندان، کشور چندان امنی به نظر نرسد.

تازه ترین نظرسنجی موسسه نظرسنجی و پژوهشی معتبر و مستقل متروپل (Metropoll Research)، پرده از این واقعیت برداشته که شاخص ادراک امنیت بین شهروندان ترکیه به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرده است.

نزدیک به 60 درصد از مردم: ترکیه ناامن است

پروفسور اوزر سنجار مدیرعامل موسسه نظرسنجی و پژوهشی متروپل نتایج یک تحقیقات میدانی را با رسانه ها و افکار عمومی نهاده که به دنبال سنجش شاخص ادراک امنیت بین شهروندان ترکیه بوده است.

سنجار درباره دیدگاه مردم ترکیه در مورد احساس امنیت چنین نوشته است: «شاخص ادراک امنیت کاهش پیدا کرده و هم اکنون، 58.5 درصد از شهروندان ترکیه، بر این باورند که در یک محیط امن زندگی نمی کنند. نتایج تحقیق میدانی ما نشان داده که تنها 39.1 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند که ترکیه کشوری امن است و 2.4 درصد از پاسخ دهندگان نیز اعلام کردند که در این مورد، دیدگاه خاصی ندارند».

تحلیلگران سیاسی بر این باورند که دیدگاه شهروندان ترکیه در مورد ادراک امنیت، صرفاً مرتبط با مسائل اقتصادی و رفاهی نیست و طی چند سال اخیر، اتفاقاتی روی داده که باعث شده برخی از کلانشهرهای مهم ترکیه، تا حد قابل توجهی ناامن شوند.

کاهش ادراک امنیت از 55.2 به 39.1 درصد

گزارش تحقیقاتی موسسه متروپل نشان داده که در یک تحقیق میدانی دیگر در سپتامبر سال 2023 میلادی، ادراک امنیت 55.2 درصد بود، اما امسال کاهش زیادی داشت و به 39.1 درصد رسید.

چه شد که شهروندان ترکیه تا این اندازه حس امن بودن کشور را از دست دادند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: سه مورد مهم در پاسخ اغلب شهروندان، توجه محققین را به سوی خود جلب کرده است:

الف) معضل قدیمی خشونت علیه زنان در ترکیه در چند سال اخیر، با افزایش بیشتری توام بوده و ارتکاب جنایت، قتل، تعرض، ضرب و شتم و تهدید علیه زنان و دختران، به عنوان یک عامل بسیار مهم ناامنی، شهروندان را نگران کرده است.

ب) فعالیت باندهای جنایتکار و گروه های مافیایی سازمان یافته نگرانی های امنیتی را در جامعه ترکیه بیشتر کرده است. چرا که علاوه بر چندین شبکه از مجرمین سابقه دار ترکیه، بسیاری از اعضای شبکه های مافیایی از کشورهایی همچون روسیه و کشورهای منطقه بالکان به ترکیه آمده اند و فعالیت گسترده آنان، در کلانشهرهایی همچون استانبول، ازمیر و آنتالیا، توجه رسانه ها را به سوی خود جلب کرده است.

ج) حمله بی باکانه و گستاخانه برخی مجرمین به مامورین پلیس در شهرهای مختلف و قدرت نمایی با شلیک سلاح در ساعات شامگاهی، از دیگر عوامل نگرانی و حس ناامنی در کشور است.

دو نکته مهم درباره تغییر حس ناامنی

یکی از مهمترین نتایج تحقیق میدانی موسسه متروپل، این است که در چند سال گذشته، شهروندان ترکیه، عملاً در مورد تحرکات و تهدیدات گروه تروریستی پ.ک.ک اظهار نگرانی نکرده اند. چرا که ارتش و سرویس اطلاعاتی میت، کاری کرده اند که این گروه عملاً در پشت مرزهای ترکیه زمین گیر شود و امکان تردد در مناطق شهری و روستایی را از دست دهد. در نتیجه حالا شهروندان ترکیه، آن قدر که از باندهای مافیایی ترس و هراس دارند، از پ.ک.ک نمی ترسند.

نکته دوم در مورد تهدیدات و احساس ناامنی در ترکیه، این است که در دوران مسئولیت سلیمان سویلو وزیر کشور پیشین ترکیه، هم خود وزیر و هم برخی از مقامات پلیس و تشکیلات امنیت، به برقراری روابط مالی با سران مافیا متهم شدند و گفته می شود که سویلو، عملاً کاری به شبکه های مافیایی نداشت. اما در دوران وزیر جدید یعنی علی یرلی کایا، هر ماه ده ها عملیات برای حمله به گروه های مافیایی انجام می شود و با این وجود، هنوز هم برخی از خلافکاران مشهور و تاثیرگذار، در شبکه های زیرزمینی مشغول فعالیت هستند.

نگرش حزبی و ادراک امنیتی

نتایج تحقیق میدانی موسسه متروپل نشان داده که بین نگرش سیاسی و علایق حزبی شهروندان و میزان ادراک ناامنی، رابطه ای معنی دار وجود دارد. این تفاوت ها به شرح زیر است:

الف) هواداران اردوغان، احساس ناامنی چندانی ندارند و 61 درصد از رای دهندگان به اردوغان و حزب عدالت و توسعه، معتقدند ترکیه کشوری امن است.

ب) تنها 17.7 درصد از رای دهندگان حزب جمهوری خواه خلق (CHP) به عنوان مهمترین حزب مخالف اردوغان، ترکیه را کشوری امن قلمداد می کنند.

ج) حتی هواداران حزب راست افراطی حرکت ملی گرا (MHP) به عنوان مهمترین شریک سیاسی اردوغان در ائتلاف جمهور، باور چندانی به امنیت ترکیه ندارند و 40 درصد از هواداران این حزب، ترکیه را ناامن تلقی می کنند.

 د) هواداران حزب ملی گرای خوب (İyi)، ترکیه را نا امن می دانند و 86 درصد از آنان، از ناامنی کشور گلایه دارند.

انتشار گزارش‌هایی درباره ادراک امنیت در ترکیه از این جهت اهمیت دارد که این موضوع، صرفاً بازتاب داخلی ندارد و اثرگذاری آن بر دو موضوع مهم یعنی جذب گردشگر خارجی و همچنین جذب سرمایه گذار خارجی، حائز اهمیت است.

در پایان باید گفت: عواملی همچون شرایط ژئوپولیتیکی خاص ترکیه و به ویژه مجاورت با دریای سیاه، بالکان و دریای مدیترانه و برخی پس زمینه‌های قدیمی در کلانشهرهایی همچون استانبول، بورسا و ازمیر، باعث شده که بسیاری از شبکه‌های مافیایی قاچاق انسان، مواد مخدر و سلاح، به دنبال استفاده از موقعیت این کشور باشند.