نومیدی ۴۰ درصدی مردم ترکیه از احزاب سیاسی این کشور

به گزارش روزپلاس، بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد و هر 1 دلار آمریکا به مرز 35 لیره نزیک شده است. این یعنی یک تورم نگران‌کننده و سقوط بی‌سابقه ارزش پول ملی ترکیه.

در چنین شرایطی است که محققین علوم اجتماعی ترکیه، به دنبال پاسخی برای این پرسش مهم هستند: از دید شهروندان ترکیه، کدام حزب برای حل مشکلات و گذار از بحران، محل امید و اطمینان است؟

شرکت غیردولتی تحقیقاتی آسال (ASAL Research) برای رسیدن به پاسخی مناسب برای پرسش بالا، در 26 استان از 81 استان ترکیه، به میان شهروندان رفته و نظرات آنها را جویا شده است.

گزارش نهایی نتایج این تحقیق میدانی، نه تنها برای دولت اردوغان و حزب حاکم، بلکه برای تمام احزاب مخالف نیز، نگران‌کننده است. چرا که نزدیک به 40 درصد از پاسخ دهندگان، چنین پاسخی داده‌اند: «به هیچ حزبی امیدوار نیستم».

نیمی از شهروندان، امیدی به گذار از بحران ندارند
با توجه به نتایج تحقیق میدانی موسسه نظرسنجی و پژوهشی آسال، پاسخ دقیق شهروندان به پرسشِ «به باور شما، امروزه کدام حزب می‌تواند مشکلات ترکیه را حل کند؟» به این شرح است:
الف) به هیچ حزبی امید ندارم: 39.5 درصد.
ب) نظری ندارم: 9.7 درصد.

اگر هر دو پاسخ بالا را با اندکی تساهل از یک جنس بدانیم و ارقام آنها را با هم جمع کنیم، می‌توانیم نتیجه بگیریم که نزدیک به 50 درصد از شهروندان ترکیه، امیدی به گذار از بحران ندارند و حاضر نیستند در پاسخ به چنین پرسشی، بلادرنگ نام یکی از احزاب سیاسی کشور را بر زبان بیاورند.

اما پاسخ‌های دیگر از این قرارند:
ج) حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان: 21 درصد. 
د) حزب جمهوری خلق به رهبری اوزل: 18.4 درصد.
ه) حزب دموکراسی و برابری (نهاد اقماری پ.ک.ک): 3.1 درصد.
و) حزب حرکت ملی گرا به رهبری باغچلی: 2.6 درصد.
ز) حزب ملی گرای ظفر به رهبری اوزداغ: 1.7 درصد.
ح) حزب ملی گرای خوب به رهبری مساوات اوغلو:1.4 درصد.
ط) حزب دوباره رفاه به رهبری فاتح اربکان: 1.1 درصد.
ی) سایر: 1.5 درصد.

تابلوی بالا به ما چه می‌گوید؟ اول این که از هر 5 شهروند ترکیه، تنها یک نفر از آنان، به توانمندی حزب عدالت و توسعه برای حل مشکلات این کشور، ایمان و اطمینان دارد. به جرات می‌توان گفت: این یک وضعیت قهقرایی برای حزب اردوغان است. چرا که این حزب در دوران اوج محبوبیت اجتماعی، بیش از 50 درصد از مردم ترکیه را با خود همراه کرده بود و حالا در دوران افول به سر می‌برد.

نکته دوم این است که حزب جمهوری خلق به عنوان مهمترین حزب مخالف اردوغان و با قدمتی 101 ساله، تنها نزد 18.4 درصد از مردم، دارای جایگاهی قابل توجه به عنوان جایگزین قابل اطمینان است. البته باید این واقعیت را هم در نظر گرفت که حزب مزبور در شرایط کنونی، فاصله اندکی با حزب حاکم دارد و در حوزه‌های حساس و تعیین کننده‌ای همچون شهرداری‌ها و ارائه خدمات شهری و عمرانی، به یک پدیده موفق و جالب توجه تبدیل شده است.

نکته سوم درباره احزاب ملی گرای ترکیه است. سه حزب ملی گرای مهم یعنی حزب حرکت ملی گرا به رهبری دولت باغچلی، حزب خوب به رهبری درویش مساوات اوغلو و حزب ظفر به رهبری امید اوزداغ، روی هم رفته تنها 5 درصد از اطمینان مردم را با خود دارند و دیگر حزب مهم ملی گرا یعنی حزب وحدت بزرگ به رهبری مصطفی دستیجی، حتی در حد 1 دهم درصد هم مطرح نشده است.

آخرین نکته تحلیلی گزارش مزبور، اهمیت میزان اطمینان مردم به نهاد اقماری پ.ک.ک یعنی حزب دموکراسی و برابری یا دمپارتی است که تنها در حد 3.1 درصد مانده است. این در حالی است که این حزب، از سهمیه رای 11 درصدی ترکیه برخوردار است و پیداست که بخش قابل توجهی از هواداران حزب نیز، اطمینان ندارند که دمپارتی بتواند برای گذار ترکیه از بحران، بتواند کار خاصی انجام دهد.

توجه به این نکته نیز ضروری است که دلایل نومیدی مردم ترکیه از احزاب سیاسی این کشور و رهبران و سیاستمداران جریانات مختلف، صرفاً ریشه در بحران اقتصادی و تورم روزافزون ندارد و دغدغه‌ها و مسائل مهم دیگری در کانون نگرانی‌های آنها وجود دارد.

گلایه‌هایی همچون: متوقف شدن روند مبارزه با فساد مالی و تداوم رانت پروری، کنار نهادن شایسته سالاری در نهادهای دولتی، ناتوانی دولت در تامین خدمات بهداشتی و آموزشی، فعالیت باندهای مافیایی، افزایش شکاف طبقاتی و نابرابری، نارضایتی از نظام سیاسی اجرایی ریاستی و پایمال شدن استقلال قوه مقننه و اعتبار قوه قضائیه.

موقعیت احزاب نخبگان
یکی دیگر از نتایج بسیار مهم نظرسنجی موسسه آسال ترکیه، این است که بر اساس گزارش نهایی این پژوهش، نخبگانی همچون احمد داود اوغلو نخست وزیر سابق و علی باباجان وزیر اسبق امور خارجه و اقتصاد، که هر دو در صف مخالفین اردوغان قرار گرفته و به ترتیب دو حزب به نام ها‌ی «آینده» و «جهش و دموکراسی» را تاسیس کرده‌اند، جایگاه مردمی خاصی ندارند.

این دو حزب، با آن که ده‌ها ساختمان به فعالیت شاخه‌های استانی خود اختصاص داده‌اند، روی هم رفته حتی 1 درصد از اطمینان مردم را به دست نیاورده‌اند.

حزب اسلامگرای سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو و با وجود حضور ده‌ها تن از شاگردان برجسته مرحوم اربکان در این حزب نیز نتیجه خاصی به دست نیاورده است.

در پایان باید گفت: بسیاری از احزاب سیاسی ترکیه تاریخچه‌ای دور و دراز دارند و برای پیروزی در انتخابات و تقویت پایگاه‌های اجتماعی خود، میلیاردها لیره هزینه کرده‌اند. اما حالا همه آنان در شرایطی هستند که برای گذار از بحران اقتصادی و حل مشکلات کشور، محل اطمینان نیستند.