
به گزارش روزپلاس، مسابقات UFC 321 در ابوظبی به شکلی غیرمنتظره به پایان رسید. به جای یک رویارویی تمامعیار میان سنگینوزنهای برتر برای کسب عنوان قهرمانی، شاهد یک «بدونمسابقه» (No Contest) بودیم؛ چرا که سیریل گان به چشم تام آسپینال ضربه زد و مبارز بریتانیایی قادر به ادامه مسابقه نبود. این نخستین بار در تاریخ UFC است که مبارزهای برای عنوان قهرمانی با چنین نتیجهای به پایان میرسد. البته پیشتر مبارزهای میان جان جونز و دنیل کورمیر لغو شده بود اما آن تصمیم پس از رویداد گرفته شد؛ در حالیکه این بار، تصمیم درست در میانه مبارزه اعلام شد «بدون مسابقه».
این اتفاق جامعه طرفداران MMA را دچار دودستگی کرده است. بسیاری با آسپینال همدردی میکنند و تصمیم او برای انصراف از ادامه مبارزه را قابل درک میدانند. با اینحال، گروهی نیز تصمیم این بوکسور بریتانیایی را زیر سؤال بردهاند. چائل سونن و آنتونی اسمیت معتقدند که اگر کسی واقعاً قهرمان است، باید حتی با یک چشم نیز توان ادامه مبارزه را داشته باشد. در مقابل، داستین پویریه یادآور شد که تنها خود آسپینال میداند شدت آسیب تا چه حد بوده است، هر چند افزود که او خود بارها پس از اصابت ضربه به چشم به مبارزه ادامه داده است.
آلجامین استرلینگ نیز دیدگاه تندی ابراز کرد و مدعی شد تام آسپینال از موقعیت پیش آمده برای فرار از مبارزهای که به ضررش پیش میرفت، استفاده کرده است: میدانم بسیاری فکر میکنند من طرفدار تام هستم اما واقعیت اینگونه نیست. پرسشهای زیادی در ذهنم شکل گرفته است. بر اساس ویدئوهای پس از مبارزه، همه چیز طبیعی به نظر میرسد. آسپینال در آن مبارزه تحت فشار بود و بلافاصله گفت: "من نمیبینم." شما نمیتوانید این جمله را بگویید، چون عملاً پایان مبارزه را رقم میزند. اگر واقعاً قصد دارید از پنج دقیقه استراحت برای بازگشت استفاده کنید، نباید چنین واکنشی نشان دهید. این باعث میشود از خودم بپرسم آیا واقعاً میزان آسیب به اندازهای بود که او ادعا میکرد یا نه.

ضربه به چشم، یکی از مشکلات ریشهدار و آزار دهنده در UFC و به طور کلی در MMA است. اگرچه سالهاست درباره آن بحث میشود اما حالا که چنین ضربهای نتیجه یک مبارزه مهم قهرمانی را تغییر داده، حساسیتها نسبت به آن چندبرابر شده است.
جان جونز، یکی از مبارزان بزرگ تاریخ این رشته همواره به عنوان یکی از چهرههای جنجالی در این زمینه شناخته میشود؛ چراکه بارها با انگشتان باز به چشم حریفانش ضربه زده است. خودش در این مورد میگوید: هرگز نگفتهام که این کار درست است. حرکتی است که به صورت غریزی انجام میدهم. باید روی آن کار کنم اما ناخواسته رخ میدهد. میدانم مورد انتقاد قرار میگیرم اما عمدی در کار نیست. وقتی دستم را دراز میکنم تا فاصله را کنترل کنم، گاهی به چشم حریف برخورد میکند. این اشتباه است اما از روی نیت بد نیست. من مبارز کثیفی نیستم و فقط از تاکتیکهای خودم استفاده میکنم.
دنیل کورمیر که خود از قربانیان این ضربات از سوی جونز بوده، بعدها در مبارزه با استیپه میوچیچ همان تاکتیک را به کار گرفت؛ تاکتیکی که موجب مشکلات بینایی برای میوچیچ شد. کورمیر نیز این رفتار را به «کنترل فاصله» نسبت داد. در سالهای اخیر، مبارزان متعددی از آسیبهای مشابه رنج بردهاند؛ از جمله بلال محمد، هنری سجودو، دونالد سرونه، الکساندر گوستافسون و بسیاری دیگر. برخی از این مبارزات به دلیل شدت آسیب متوقف شدند و بدون نتیجه پایان یافتند، در حالیکه برخی دیگر با وجود آسیب، ادامه پیدا کردند.
تشخیص عمدی یا غیرعمدی بودن چنین ضرباتی همیشه دشوار است. اغلب نظرات در این زمینه تحتتأثیر علاقه به یکی از مبارزان قرار دارد. مثلاً طرفداران آسپینال معتقدند که گان عمداً انگشت خود را در چشم او فرو برده است اما واقعیت این است که فقط خود عامل میتواند حقیقت را بگوید و طبیعتاً هیچکس به خطای عمدی خود اعتراف نخواهد کرد.
جیم میلر، پیشکسوت UFC و رکورددار بیشترین مبارزه و پیروزی در این سازمان به شدت از مبارزانی که مرتکب چنین خطاهایی میشوند، انتقاد کرده است:کاش مبارزان حرفهای MMA یاد بگیرند انگشتان خود را کنترل کنند! ضربه به چشم خطاست و اگر عمدی باشد و مبارزه نتواند ادامه پیدا کند، باید منجر به رد صلاحیت شود اما در عمل، داوران به ندرت چنین تصمیمی میگیرند. من خودم به دلیل چنین ضربهای دچار آسیب دائمی بینایی شدهام. برای پایان دادن به این روند، باید مجازاتهای واقعی اعمال شود. مشکل از دستکش نیست؛ از فرهنگ مبارزه و خود مبارزان است. همیشه کسی که به چشمش ضربه خورده، مقصر جلوه داده میشود، نه کسی که مرتکب خطا شده است. این بیعدالتی واقعاً آزاردهنده است.

دمیتریوس جانسون، یکی دیگر از اسطورههای MMA معتقد است که حذف کامل ضربات چشم از این ورزش غیرممکن است: مردم درک نمیکنند که چرا این اتفاق میافتد. این یک واکنش طبیعی انسانی است؛ وقتی کسی به سمتتان میآید، دستتان را باز میکنید. این همان چیزی است که بین گان و تام رخ داد. نمیتوان چنین واکنشی را به طور کامل از بین برد.
در برابر این مشکل چه میتوان کرد؟ یکی از راهکارها، کسر امتیاز در هر مورد از ضربه به چشم است. با این حال، این تصمیم کاملاً به داور و تفسیر شخصی او از حادثه بستگی دارد. برخی پیشنهاد دادهاند که برای هر ضربه، صرفنظر از عمدی یا غیرعمدی بودن، امتیاز کسر شود اما منتقدان معتقدند این روش میتواند نتیجه مبارزه را به ناحق تغییر دهد و حتی منجر به شبیهسازی و اغراق در آسیب توسط مبارزان شود.
موضوع دیگری که مطرح میشود، طراحی دستکشها است. چند سال پیش مقایسهای میان دستکشهای دوران PRIDE با دستکشهای مدرن UFC صورت گرفت. در لیگ ژاپنی، به دلیل شکل خاص دستکشها که اجازه صاف شدن کامل انگشتان را نمیداد، تقریباً هیچ موردی از ضربه چشم گزارش نمیشد اما UFC طراحی بازتر و مدرنتری را برگزید که ناخواسته احتمال تماس انگشت با چشم را افزایش داد.
سال گذشته، UFC نمونهای جدید از دستکشها را برای کاهش این مشکل معرفی کرد. طراحی جدید بهگونهای بود که انگشتان در حالت طبیعیتری قرار میگرفتند تا خطر ضربه کاهش یابد. با این حال، در عمل تأثیر محسوسی مشاهده نشد. به گفته رندی براون، مشکل از طراحی نیست، بلکه از نحوه استفاده مبارزان است؛ چراکه آنان هنگام عدم حمله، دستهای خود را باز نگه میدارند و با کف باز، فاصله را کنترل میکنند. همین عادت است که خطر ضربه به چشم را افزایش میدهد.
در نهایت، تغییر دستکش یا اصلاح قوانین تنها میتواند تا حدی از بروز این مشکل بکاهد. به نظر میرسد سازمان UFC با وجود آگاهی از خطرات، این موضوع را بخشی از ریسکهای ذاتی ورزش میداند. در مجموع، تعداد مبارزاتی که به دلیل ضربه چشم لغو میشوند، اندک است. تنها تفاوت این بار آن بود که این اتفاق در رویداد اصلی و یکی از مهمترین تورنمنتهای سال رخ داد. هرچند اکنون حواشی و انتقادات در اوج است اما به احتمال زیاد، با گذشت زمان همه چیز به روال عادی بازخواهد گشت.
این بدان معنا نیست که سلامت مبارزان باید نادیده گرفته شود، بلکه نشان میدهد فرهنگ MMA در حال حاضر ترجیح میدهد خطرات را بپذیرد و پیش برود؛ حتی اگر گاهی این پذیرش به قیمت از دست رفتن بینایی یک قهرمان تمام شود.