شرط و شروط کشورهای اروپایی برای سوریه پس از دیدار با جولانی

به گزارش روزپلاس، «علیرضا مجیدی»، کارشناس مسائل غرب آسیا معتقد است به رغم تعاملات جدید سایر کشورها با حکومت جدید سوریه به ریاست «ابو محمد الجولانی» این مسئله به معنای به رسمیت شناختن ساختار تحریرالشام نیست. مجیدی افزود: «اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه حکومت الجولانی اخیرا به ریاض سفر کرده و قرار است در آینده‌ای نزدیک  است به دوحه، ابوظبی و اَمان نیز سفر کند.

در همین حال، مقامات ارشد و نمایندگان کشورهای مختلف نظیر آمریکا، برخی کشورهای اروپایی از جمله وزرای خارجه فرانسه و آلمان، و تعدادی از کشورهای عربی نیز در روزهای سپری شده از سقوط نظام بشار اسد به دمشق سفر کرده‌اند. حال این پرسش مطرح است که آیا دیدارهای مذکور به معنای به رسمیت شناختن حکومت خودخوانده الجولانی و یا همکاری با آنها با حاکمان جدید دمشق است؟ »

برای پاسخ به این پرسش، می‌توان مواضع اروپایی‌ها و از جمله وزرای خارجه آلمان و فرانسه را پس از دیدار با الجولانی در دمشق مورد بررسی قرار داد. بدیهی است که مواضع مقامات اروپایی، به ویژه وزرای خارجه این دو کشور، اهمیت فراوانی دارد.

ذکر این نکته ضروری است که در جریان این دیدار  «آنالنا بربوک»، وزیر خارجه آلمان از دست دادن با الجولانی خودداری کرد تا به زعم خود مطابق اصول اعتقادی اش عمل کرده باشد. مقامات این دو کشور اروپایی که  با هواپیمای نظامی به دمشق سفر کرده بودند، در طول سفر، جلیقه ضد گلوله بر تن داشتند. ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه نیز هنگام دیدار با سرکرده تحریرالشام، در حالی که الجولانی دست خود را به طور کامل دراز کرد، تنها نوک انگشتان او را لمس کرده و از دست‌دادن کامل با وی امتناع ورزید.

اما مهم‌تر از شیوه رفتار این وزرای خارجه، مواضعشان در جریان این دیدارهاست که باید مورد توجه قرار گیرد. بربو:، وزیر امور خارجه آلمان پس از دیدار با الجولانی تصریح کرد که در حکومت آینده سوریه، باید تمامی طوایف و گروه‌ها شریک باشند. او همچنین تأکید کرد که اروپا هیچ‌گونه کمک مالی به سازمان‌های اسلامی جدید نخواهد کرد. معنای این موضع‌گیری کاملاً روشن است: عبارتی همچون «سازمان‌های اسلامی» در بیانیه‌های سیاسی، معنی عام و کلانی دارد که می‌تواند نشان‌دهنده بی‌اعتمادی مطلق اروپایی‌ها به جریانات اسلامگرا در منطقه باشد. این مواضع واکنش‌های زیادی را هم در داخل جریانات اسلام‌گرا و هم در داخل سوریه و حتی در میان پشتیبانان آنها به ویژه ترکیه‌ در پی داشته است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

نکته دیگری که موضع‌گیری اروپا را بیشتر آشکار می‌کند، تأکید وزیر خارجه آلمان در دیدار با شخص الجولانی بود. وی در این دیدار تصریح کرد که اروپا به شدت نسبت به این مسئله حساس است و برای اروپاییان حیاتی است که پس از سقوط بشار اسد، یک دولت اسلامی در سوریه روی کار نیاید. او در ادامه افزود که رفع تحریم‌ها و خروج از فهرست تروریسم، کاملاً وابسته به رفتار و عملکرد گروه‌ها و بازیگران خواهد بود، نه به سخنان و ادعاهای آن‌ها. این مواضع به روشنی معنا و دلالت‌های خاص خود را دارد.

واقعیت این است که فعالیت‌های دیپلماتیک در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال سوریه و حکومت الجولانی فعال‌ شده است. مقامات اروپایی با الجولانی دیدار می‌کنند، اما شروط بسیار مهمی را برای آغاز همکاری‌ها در آینده مطرح کرده‌اند. بر اساس این شروط، به روشنی می‌توان گفت که اروپا مستقیماً به سمت تعامل و به رسمیت شناختن کامل حکومت الجولانی پیش نمی‌رود؛ بلکه قصد دارد فشارهای خود را بر وی و حکومت خودخوانده‌اش حفظ کند.

بازتاب این مواضع و تحولات را می‌توان در واکنش برخی از اقلیت‌های داخل سوریه، نظیر مسیحیان و دروزی‌ها، مشاهده کرد. این امر حقیقتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین تصور نکنیم که فضای کنونی به گونه‌ای است که کشورهای خارجی کاملاً از دیدار با الجولانی سر باز می‌زنند؛ اما در عین حال، این تعاملات به معنی به رسمیت شناختن حکومت وی نیز تلقی نمی‌شوند.

انعکاس این مواضع طرفهای اروپایی به ویژه پس از دیدار وزرای خارجه آلمان و فرانسه از دمشق، هم در داخل سوریه و هم در خارج، به ویژه در میان پشتیبانان الجولانی، بسیار پررنگ و نمایان بوده است. برای نمونه، «ایاد القنیبی»، یکی از متفکران برجسته جریانات اسلام‌گرای منطقه شام، سخنان مفصل و قابل توجهی در این خصوص داشته است. از سوی دیگر، «عبدالله المحیسنی»، یک واعظ سعودی‌تبار، در مراسم نماز جمعه این هفته در شهر حلب در این مورد صحبت کرد.

با این حال، در میان همه واکنش‌ها، به موضع «اسماعیل پاشا»، یکی از شخصیت‌های برجسته ترکیه‌ای که از حامیان اصلی الجولانی به شمار می‌رود، اشاره می‌کنیم. اسماعیل پاشا که بیش از ده سال در موضوعات مرتبط با سوریه به صورت علنی فعالیت کرده است، پس از اظهارات وزیر خارجه آلمان، در توئیتی صریحاً این سخنان را «آشوبگرانه» توصیف کرد. او تعامل اروپایی‌ها با ساختار سیاسی جدید سوریه پس از سقوط نظام بشار اسد را «وقیحانه» خواند و از مردم منطقه خواست که به این مواضع هیچ توجهی نکنند. وی در ادامه تأکید کرد که موضوع اصلی این است که پروژه ترکیه همچنان در حال پیش‌برد است و این کاروان حرکت خود را ادامه می‌دهد. طرح این موضوع صرفاً به این دلیل است که واکنش‌های داخلی و خارجی، از سوی نزدیکان و حامیان الجولانی، حقیقت مواضع اروپایی‌ها را به شکل بهتری نمایان می‌کند.