به گزارش روزپلاس، در چند سال اخیر، یک غذای بومی ساده از ترکیه، بسیاری از شهرهای اروپا و آمریکا را درنوردیده و ده‌ها میلیون دلار سود عاید کشاورزان و تولیدکنندگان روستایی کرده است، این غذای ساده چیزی نیست مگر «تارحانا»، به‌وضوح می‌توان دید که این واژه، لفظ تغییرشکل‌داده همان «ترخینه» ایرانی است!
بگذارید اول برای آن دسته از افرادی که احتمالاً با ترخینه آشنا نیستند، این غذای قدیمی را معرفی کنیم و سپس از این موضوع حرف بزنیم که تجار زرنگ ترکیه، با این غذای ساده، چگونه توانسته‌اند سودهای میلیون‌دلاری به دست بیاورند.
آن‌چه در شکل بالا می‌بینید و در واقع مانند یک گلوله غذایی پهن و خشک به‌نظر می‌رسد، ترخینه نام دارد و یک غذای سنتی ایرانی است که از بلغور گندم و دوغ ترش تهیه می‌شود.
گندم نرم و پخته‌شده را در برابر آفتاب خشک می‌کنند، سپس آن را بلغور می‌کنند و در دوغ غلیظ آن‌قدر می‌جوشانند تا یک خمیر نرم به دست بیاید، سپس آن را شکل می‌دهند و در برابر آفتاب خشک می‌کنند و در فصول سرد هوا، دوباره در آب می‌جوشانند و به سوپ یا آش ترخینه تبدیل می‌کنند.
به‌دلیل وجود پروبیوتیک‌ها در ترخینه، این ماده غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرماخوردگی بسیار مفید است.
ترخینه بیشتر در استان‌های لرستان، کرمانشاه، کردستان، همدان و مرکزی تهیه و مصرف می‌شود، اما در تهران هم در بسیاری از عطاری‌ها و مغازه‌های فروش لبنیات و محصولات روستایی، می‌توان ترخینه خرید و معمولاً هر کیلوگرم از آن (به‌فراخور انصاف فروشنده و کیفیت محصول) بین سیصد تا چهارصد هزار تومان است، ترخینه هراندازه دوغ بیشتری داشته باشد، لذیذتر و گران‌تر است.
حالا که مشخصات ترخینه ایرانی را با هم مرور کردیم، بیاییم نگاهی بیندازیم به صورت ترکی این غذا که در ترکیه امروز، به نام «تارحانا» شناخته می‌شود.
همچنان که در شکل بالا می‌بینید، ترخینه در ترکیه، به‌خلاف ایران، نه به‌صورت گلوله‌های بزرگ، بلکه به‌صورت ورقه‌های نازک تولید می‌شود.
مواد تشکیل‌دهنده ترخینه در ایران و ترکیه یکی است، اما روستاییان ترکیه به‌ویژه در استان‌های قهرمان مرعش و اوشاک، ملات نرم ترخینه پخته‌شده را با کمچه یا ماله روی حصیر پهن می‌کنند و در برابر آفتاب می‌گذارند تا خشک شود. ازآن‌جایی که این نوع از ترخینه، ضخامت اندکی دارد، خیلی زود خشک می‌شود و می‌توان به‌راحتی همچون ورقه‌های بزرگ از حصیر جدا کرد و به‌شکل ورقه ورقه به فروش رساند.
تغییر شکل و تغییر قیمت
در گذشته، ترخینه یا همان تارحانا از چند استان ترکیه، به همان شکل ورقه‌ای در بسته‌بندی‌های معمولی به کشورهای اروپایی صادر می‌شد و بیشترین مشتریان نیز، خانواده‌های ترکیه‌ای مقیم خارج از کشور بودند.
این محصول در مهاجرت نیز به همان شکل سنتی و قدیمی آش‌مانند صرف می‌شد، اما پس از چند سال، ابتکار عمل صادرکنندگان ترکیه نتیجه داد و تارهانا، به‌عنوان چیپس به اروپایی‌ها معرفی شد،
آن هم چیپس محلی و سالمی که به‌خلاف چیپس سیب‌زمینی، چربی ترانس و کلسترول خطرناک ندارد و نه‌تنها آسیب و چاقی نمی‌آورد، بلکه برای مبارزه با سرماخوردگی هم مؤثر است.
شهرت‌یافتن تارحانای ترکی به نام چیپس در چند کشور اروپایی و ثبت مجوز قانونی انحصاری آن، عملاً یک تجارت سودآور را به‌دنبال آورد و حالا این محصول دارای ثبت نشان جغرافیایی رسمی است.
حالا چند استان ترکیه در کار تولید تارحانا فعال است، اما شکل سنتی آن، یعنی همان آش ترخینه، به نماد و نشانه فرهنگی استان اوشاک تبدیل شده است و هرساله، فستیوال دوروزه ترخینه در مرکز این استان برگزار می‌شود.
تنها در استان قهرمان مرعش ترکیه، سالانه 25 هزار تن ترخینه تولید می‌شود که 10 هزار تن آن، به چندین کشور اروپایی صادر و 15 هزار تن نیز در داخل، مصرف می‌شود. این ماده غذایی حالا به‌صورت چیپس، تقاضای زیادی در کشورهای اروپایی، به‌ویژه آلمان، فرانسه و هلند دارد، البته در قهرمان مرعش، به‌جای دوغ، از ماست استفاده می‌شود.
فرآیند تولید ترحانا با جوشاندن ماست، گندم، آویشن، نمک و آب در دیگ‌های غول‌پیکر آغاز می‌شود. سپس این مخلوط در مناطق وسیعی به‌روی حصیر پخش و در آفتاب خشک می‌شود.
بنابراین، با ترکیب تولید سنتی با تکنیک‌های مدرن، یک محصول بهداشتی و طبیعی ایجاد می‌شود. چیپس‌های ترحانا که با انواع تند، ماست، خامه، کایماک و پخته تهیه می‌شوند، در بازار اروپا، به‌ویژه توسط مصرف‌کنندگانی که به‌دنبال میان‌وعده‌های سالم هستند، ترجیح داده می‌شوند.
در فستیوال ترحانای امسال در اوشاک، استقبال به حدی رسید که این برنامه به‌مدت سه روز ادامه پیدا کرد و چندین رویداد ورزشی، فرهنگی و هنری نیز در حاشیه فستیوال برگزار شد.
تجربه ترکیه به ما می‌گوید: با توجه به تنوع اقلیمی و همچنین گوناگونی سنن و فرهنگی غذایی در ایران، بدون شک می‌توان مواد غذایی و خوراکی‌های متنوعی را با سبک‌های نوآورانه به بازارهای جهانی معرفی کرد.