به گزارش روزپلاس، ۱۴ مهرماه با تصویب شورای فرهنگ عمومی استان تهران به عنوان «روز تهران» نامگذاری شده است، این روز که از سال ۱۳۹۵ در تقویم رسمی کشور ثبت شده، یادآور انتخاب تهران به عنوان پایتخت رسمی در دوران مشروطه است.
در ۱۴ مهر سال ۱۲۸۵ خورشیدی، تهران نه تنها مرکز سیاسی ایران، بلکه نمادی از تحولات تاریخی و فرهنگی این سرزمین شد، شهری که اکنون با بیش از ۹ میلیون نفر جمعیت، پرجمعیت‌ترین کلان‌شهر خاورمیانه است.
تاریخچه‌ای پربار از روستایی کوچک تا کلان‌شهری مدرن
یک کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری در گفتگویی اظهار داشت: تهران، که پیشینه‌اش به بیش از ۷ هزار سال می‌رسد، ابتدا روستایی کوچک در دامنه کوه‌های البرز بود، کاوش‌های باستان‌شناسی در تپه‌های ری و چشمه‌علی، شواهدی از سکونت انسان در این منطقه از دوران نوسنگی ارائه می‌دهد.
محمدرضا تاجیک اضافه کرد: در دوران صفویه، شاه طهماسب صفوی دیواری دور شهر کشید و تهران را به عنوان شهری استراتژیک تقویت کرد، اما شکوفایی واقعی تهران با انتخاب آن به عنوان پایتخت توسط آقامحمدخان قاجار در سال ۱۱۶۵ خورشیدی آغاز شد، این انتخاب به دلیل موقعیت جغرافیایی امن و نزدیکی به مراکز قدرت شمالی، تهران را به کانون سیاسی تبدیل کرد.
وی افزود: در دوران قاجار، تهران شاهد ساخت بناهای باشکوهی مانند کاخ گلستان بود، که امروزه به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، این کاخ، با معماری ترکیبی ایرانی-اروپایی، نمادی از عصر قاجار است و شامل تالارهای آینه‌کاری‌شده و باغ‌های زیبا میشود.
تهران مملو از جاذبه های گردشگری است
تاجیک گفت: با انقلاب مشروطه، تهران مرکز جنبش‌های آزادی‌خواهی بود و مجلس شورای ملی در آن تأسیس شد و پس از انقلاب اسلامی نیز تهران به عنوان مرکز فرهنگی و سیاسی کشور، توسعه یافت و نمادهایی مانند برج آزادی و برج میلاد به آن اضافه شد.
محمدرضا تاجیک در خصوص جاذبه های گردشگری تهران گفت: تهران مملو از جاذبه‌هاست، کاخ سعدآباد و نیاوران، یادگار دوران پهلوی، باغ‌های زیبایی دارند، برج آزادی، نماد انقلاب، و پل طبیعت، شاهکاری مدرن، بازدیدکنندگان را مجذوب می‌کنند. کوه‌های توچال و دربند، فرصت‌های طبیعت‌گردی فراهم می‌کنند و موزه جواهرات ملی، با جواهراتی مانند دریای نور، گنجینه‌ای جهانی است.
تهران با مساحتی حدود ۷۳۰ کیلومتر مربع، در دامنه جنوبی رشته‌کوه البرز قرار دارد و ارتفاع آن از ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متر متغیر است، این موقعیت جغرافیایی، آب و هوایی معتدل کوهستانی به تهران بخشیده، با زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم. رودخانه‌هایی مانند کرج و جاجرود، منابع آبی مهمی هستند، هرچند چالش‌هایی مانند خشکسالی و آلودگی هوا بر شهر سایه افکنده است.
جمعیت تهران بیش از ۹ میلیون نفر است که با احتساب حومه، به ۱۵ میلیون می‌رسد، این شهر مهاجرپذیر، میزبان اقوام متنوعی از فارس، ترک، کرد و لر بوده که تنوع فرهنگی آن را غنی کرده است.
تهران به ۲۲ منطقه تقسیم شده و از شمال به جنوب، از محله‌های لوکس مانند فرمانیه تا مناطق جنوبی مانند شهرری، طیفی از سبک‌های زندگی را نشان می‌دهد، پارک‌های بزرگی مانند ملت و لاله، فضاهای سبز مهمی برای شهروندان فراهم می‌کنند، هرچند ترافیک سنگین و آلودگی، چالش‌های اصلی هستند، که با طرح‌هایی مانند گسترش مترو – که اکنون بیش از ۲۰۰ کیلومتر طول دارد – تلاش کرده این مشکلات را کاهش دهد.
فرهنگ و هنر؛ قلب تپنده ایران
مشاور استاندار تهران فرهنگ تهران را ترکیبی از سنت ایرانی و تأثیرات اسلامی دانست و به خبرنگار مهر گفت: این شهر مرکز هنرهای نمایشی، موسیقی و ادبیات ایران است، تئاتر شهر، به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه تئاتری خاورمیانه، میزبان اجراهای متعدد است، موزه‌های تهران مانند موزه ملی ایران و موزه هنرهای معاصر، گنجینه‌ای از آثار باستانی و مدرن را حفظ می‌کنند، جشنواره‌های سالانه مانند فیلم فجر و کتاب تهران، تهران را به کانون فرهنگی تبدیل کرده‌اند.
محمدمهدی مومنی اضافه کرد: تنوع قومی، غذاهای محلی مانند دیزی و کباب را با تأثیرات بین‌المللی آمیخته است، بازار بزرگ تهران، با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال، نه تنها مرکز تجارت است، بلکه نمادی از زندگی روزمره شهروندان است. در حوزه ادبیات، نویسندگان بزرگی ریشه در تهران دارند و آثارشان تصویرگر زندگی شهری است.
وی گفت: موسیقی سنتی ایرانی در تالار وحدت اجرا میشود، در حالی که کنسرت‌های موسیقی در سالن‌های مدرن مانند میلاد، نشان‌دهنده پویایی فرهنگی است.
مشاور استاندار تهران گفت: تهران با مشکلاتی مانند زلزله‌خیزی، آلودگی هوا و ترافیک دست و پنجه نرم می‌کند. طرح جامع تهران، با تمرکز بر توسعه پایدار، به دنبال حل این مسائل است و روز تهران فرصتی برای بازخوانی گذشته و ترسیم آینده است، جایی که این شهر کهن، با پویایی‌اش، همچنان قلب ایران باقی می‌ماند.
وی با بیان این که رویکرد استاندار تهران، تدوین طرح جامع توسعه‌ای برای پایتخت است، گفت: این طرح زمینه‌های لازم برای پیشرفت پایدار شهر را فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: در نهایت، این ابتکار نه تنها توسعه اقتصادی را تقویت می‌کند، بلکه کیفیت زندگی مردم تهران را نیز ارتقا خواهد بخشید.
تهران بیش از ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تأمین می‌کند
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران نیز در گفتگویی اظهار کرد: تهران، نبض اقتصاد ایران است و بیش از ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تأمین می‌کند، این شهر مرکز بورس اوراق بهادار، بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ است.
حشمت اله عسگری گفت: صنایع خودروسازی، نفت و فناوری اطلاعات در تهران متمرکز هستند. پارک‌های فناوری مانند پردیس، نوآوری را ترویج می‌دهند و استارت‌آپ‌هایی مشهور از این شهر برخاسته‌اند، گردشگری نیز نقش مهمی دارد؛ جاذبه‌هایی مانند برج میلاد – ششمین برج بلند جهان سالانه میلیون‌ها بازدیدکننده جذب می‌کند.