
اگر در فضای مجازی چرخیده باشید حتماً میدانید که مصاحبه اخیر فریبا نادری با امیرحسین قیاسی یکی از پرواکنشترین گفتگوهای چند روز گذشته در فضای رسانهای بود. بازیگری که صحبت درباره محل سکونتش در زعفرانیه و مقایسه آن با ونک به نماد تازهای از «فخر فروشی سلبریتیها» تبدیل شد. جملهای که شاید در ذهن گوینده تنها یک شوخی دوستانه بود اما در فضای عمومی به نمادی از شکاف طبقاتی تبدیل شد.
ماجرا از کجا شروع شد؟ وقتی هم پزه، هم سبک زندگیشون!
سر رشته این قضیه از نقطهای شروع شد که این بازیگر سینما و تلویزیون در جایی از مصاحبهاش درباره مقایسه سبک زندگی خودش با رفیق همکارش نرگس محمدی گفت: «ما زعفرانیهنشینها برایمان منطقه ونک پایین محسوب میشود» و در ادامه با خنده از ماشین و سبک زندگیاش حرف زد. همین کافی بود تا ویدئو در شبکههای اجتماعی دستبهدست شود. بخشی از کاربران گفتند نادری دارد با موقعیت طبقاتیاش فخر میفروشد و برخی دیگر گفتند لحنش شوخی بوده و نباید جدی گرفته شود. نادری بعد از این برنامه اعلام کرد که فقط با رفیقش شوخی کرده و قصدی نداشته اما همانطور که در فضای مجازی معمول است، «توضیح بعدی» هیچوقت بهاندازه «جمله اول» شنیده نشد.
این در حالی است که این ماجرا، اتفاق تازهای نیست و این جنس از فخرفروشیها حتی به شوخی پیش از این هم از جانب سلبریتیها تکرار شده بود. نمونه آن پست گلزار از ماشین لاکچریاش بود که درباره آن گفته بود: «پز نیست، سبک زندگیمه!» همین جمله بعدها به کنایه بارها و بارها نقل دهان اهالی شبکههای اجتماعی شد.
وقتی همدلی بلد نیستید چرا شوخی با طعم تحقیر؟
شاید این سوال در ذهن خیلی از ما شکل بگیرد که چرا ما از این ادبیات خانم بازیگر حتی به شوخی و خنده و حتی درباره دوست صمیمیاش لذت نمیبریم و بیشتر آزرده خاطر میشویم! جواب واضح است؛ در جامعهای که بخش بزرگی از مردم زیر فشار اقتصادی و تورم زندگی میکنند، هر تفاخر یا به زبان خودمانی پز دادن با تجمل و خانههای لاکچری یا ماشینهای گرانقیمت در فضایی مثل رسانههای جمعی نمونه بارز راه رفتن روی روان مردمی است که هرروز با سختی و فشارهای شدید خرج و هزینههای اساسی زندگی را تأمین میکنند. شاید برای همین است که گفت و گوی خودمانی کسی مثل فریبا نادری دیگر یک شوخی ساده نیست بلکه تبدیل به یک نمود بیرونی از فاصله شدید طبقاتی در جامعه میشود که بوی بیتفاوتی میدهد. مخاطب این گفت و گو هم بیشتر از اینکه از حرفهای این سلبریتی حس شوخی بگیرد با حس تلخ تحقیر مواجه میشود. تا جایی که بسیاری میگویند اگر نادری در همین مصاحبه با همدلی از دغدغههای اجتماعی حرف میزد و با آنها شوخی میکرد با برچسب تفاخر، تحقیر و بیتفاوتی رو به رو نمیشد.
سلبریتیها باید مراقب باشند
زندگی کردن به سبک آدمهای معروف حکم بند بازی و راه رفتن روی طناب باریکی میان «نفرت» و «محبوبیت» است. به دنبال این موضوع هر کلام و رفتار افراد چهره از یک جایی به بعد کاملاً زیر ذره بین افکار عمومی قرار میگیرد و قضاوت میشود؛ تاجایی که در این دوره از جامعه که بخش عمده مردم با بحران معیشت و نابرابری رو به رو هستند هر جمله آنها میتواند زمینه ساز بروز خشم افراد یا مهر و علاقه آنها شود. بنابراین مهمترین نکتهای که میشود از این اتفاق دریافت کرد این است که رفتارهای بیرونی و اجتماعی آدمهای معروف هرلحظه نیازمند دقت و آگاهی از حساسیتهای اجتماعی است.