به گزارش روزپلاس، هنگام ورود نفت خام به برج تقطیر، فراورده هایی همچون بنزین، گازوییل، گازمایع و سوخت جت خارج و از قسمت انتهای برج تقطیر فراورده سنگینی به نام مازوت یا نفت کوره خارج می شود. بر اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی حاوی گوگرد همچون مازوت، اکسید های گوگرد منتشر می‌شوند که بخش بیشتر آن را سولفور دی اکسید تشکیل می‌دهد. سولفور دی اکسید گازی سمی و مضر است. این گاز وزن بیشتری نسبت به هوا دارد و زمانی که غلظت آن در هوا به بیش از حد مجاز برسد، بوی بدی خواهد داشت که در این سطح کشنده خواهد بود.
مازوت اگرچه عامل اصلی آلودگی هوای تهران محسوب نمی‌شود اما در برخی دیگر از کلانشهرها مقصر اصلی افزایش آلاینده‌هاست. سال گذشته علیرغم دستور رییس جمهوری مبنی بر ممنوعیت مازوت‌سوزی سه نیروگاه شازند اراک، منتظر قائم کرج و شهیدمنتظری اصفهان این کار را ادامه دادند. به گفته صدیقه ترابی - معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست - منابع ثابت آلاینده در این سه شهر تاثیر زیادی بر آلودگی هوا می‌گذارند که نیروگاه‌ها در این زمینه سهم قابل توجهی دارد.
سال جاری امید می‌رود که موضوع مازوت‌سوزی بهتر مدیریت شود. شهریورماه شینا انصاری - رییس سازمان حفاظت محیط زیست- از پیگیری برای توزیع مازوت کم‌سولفور در فصل سرد سخن گفت. ماه گذشته نیز احمد طاهری - رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم - از ذخیره‌سازی بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر مازوت کم‌گوگرد در نیروگاه‌های کشور جهت استفاده در شرایط اضطرار آلودگی هوا خبر داده بود.
احمد طاهری در گفت و گویی درباره وضعیت مازوت سوزی در نیروگاه‌های کشور در حال حاضر اظهار کرد: سال جاری نزدیک به ۳۰۰ میلیون لیتر مازوت کم‌سولفور ارایه و توزیع شده است البته نیاز کشور در این بازه زمانی بیش از این میزان است. در نتیجه در سال جاری امکان ذخیره سازی مازوت کم‌سولفور برای تمام نیروگاه‌ها نبوده و اولویت نیروگاه‌هایی بوده است که مجاور کلانشهرها هستند و کیفیت هوای آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از جمله این نیروگاه‌ها می‌توان به واحدهای مجاور اصفهان، البرز، تهران و ... اشاره کرد.
وی اضافه کرد: بر اثر این اقدام امسال شاخص آلودگی هوای شهر اراک نیز مقدار کمتری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته دارد. یکی از دلایل آن مصرف مازوت کم‌سولفور در نیروگاه شازند است.
وزارت نفت در زمینه استانداردسازی مازوت ترک فعل کرده است؟
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا وزارت نفت در زمینه استانداردسازی مازوت بر اساس قانون هوای پاک ترک فعل کرده است؟ تاکید کرد: تکالیف انجام نشده زیادی در بسیاری از زمینه‌ها در قانون هوای پاک داریم. یکی از این موارد همین در زمینه مازوت است البته وزارت نفت مجوزی را در خصوص مازوت یا نفت کوره از دولت گرفته است و بر اساس آن تا ابتدای ۱۴۰۶ به این وزارتخانه برای انجام تکالیف قانونی فرصت داده شده است.
طاهری ادامه داد: هرچند سال گذشته برای اولین بار مازوت با محتوی کمتر از نیم درصد سولفور یا به عبارتی معادل کم سولفور به نیروگاه شازند داده شد و امسال حجم آن به مراتب بیشتر شده است. این روند را سعی می‌کنیم تا سال‌های آینده ادامه بدیم و منتظر سال ۱۴۰۶ نمانیم.
وی با اشاره به استاندارد ملی مازوت گفت: محتوی سولفور مازوت بر اساس استاندارد ملی ۰.۸ درصد هست. مازوت عادی حدود ۳.۵ تا ۵ درصد سولفور دارد. کیفیت مازوت کم‌سولفور توزیع شده در سال جاری امسال از استاندارد ملی هم بالاتر است و کمتر از نیم درصد سولفور دارد.
تلاش برای نصب سیستم‌های کنترلی مصرف مازوت
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره نظارت بر دودکش‌های کارخانه‌های مصرف‌کننده مازوت اظهار کرد: در حال حاضر مازوت بیشتر در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود البته صنایع سیمان هم از آن استفاده می‌کنند. خروجی احتراق در تماس با مواد سیمان قرار می‌گیرد و بخش زیادی از دی اکسید گوگرد که از مصرف مازوت به وجود می‌آید، جذب این مواد می‌شود و مقدار به مراتب کمتری نسبت به نیروگاه‌ها در هوا منتشر می‌شود.
وی اضافه کرد: طبق ماده ۱۳ قانون هوای پاک هر صنعتی حتی اگر سوخت استاندارد در اختیارش قرار نگیرد باید به هر نحو ممکن میزان انتشار آلودگی آن کمتر از حدود مجاز کنترل شود.
طاهری افزود: بحث‌های فنی و کارشناسی درباره امکان نصب سیستم‌های کنترلی روی نیروگاه‌های بخار مصرف‌کننده مازوت در چندین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مطرح و مصوب شد که این موضوع طی یک فراخوان با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو ، معاونت علمی - فناوری ریاست جمهوری و وزارت نفت منتشر و طرح‌ها دریافت شود. این فراخوان از سمت سازمان حفاظت محیط زیست منتشر و حدود شش طرح دریافت شد. در حال حاضر در حال بررسی کارشناسی طرح‌ها هستیم و در صورتی که به این اطمینان برسیم که از نظر فنی امکان اجرای آن‌ها وجود دارد حتماً انجام آن‌ها را پیگیری می‌کنیم.
وی تاکید کرد: یکی از محدودیت‌هایی که سیستم‌های کنترلی برای استفاده در نیروگاه‌ها دارند، مصرف آب بالای آن‌هاست و با توجه به محدودیت‌های آبی کنونی کشور امکان استفاده از سیستم به اصطلاح «تر» در همه نیروگاه‌های ما وجود ندارد. در نتیجه ما در این فراخوان دنبال فناوری هستیم که بتواند به‌صورت خشک یا با مصرف آب بسیار پایین کار کند.
طاهری در پایان گفت: تا دو هفته آینده طرح‌ها با حضور دستگاه‌های مسوول بررسی می‌شود و تصمیم در خصوص امکان پذیر بودن نصب سیستم‌های کنترلی گرفته می‌شود