علت چروکیدگی انگشتان بعد از حمام چیست؟

دانشمندان پدیده چروک شدن انگشتان را بر خلاف باور عامه ناشی از فشار آب بر پوست نمی‌دانند.

کد خبر: ۹۱۷۰۴

تاریخ انتشار:۲۳ مرداد ۱۳۹۷ - ۲۱:۴۵ - 14 August 2018

به گزارش روزپلاس ، حتما بعد از حمام دیده‌اید که دست‌هایتان مانند آلوی خشک چروکیده شده است. دانشمندان بر خلاف باور عامه این پدیده را ناشی از فشار آب بر پوست نمی‌دانند؛ بلکه دریافته‌اند که این امر ناشی از تکامل سیستم عصبی انسان است تا چسبندگی دست به اشیاء در حالت مرطوب تقویت شود. چرا پوست انگشتان انسان پس از خیس خوردن در حمام مانند آلوی خشک چروک می‌خورد؟ دانشمندان فکر می‌کنند به این سوال پاسخ داده‌اند. آزمایش‌ها این نظریه را تایید نموده‌اند که انگشتان چروکیده، چسبندگی دست ما را با اشیاء خیس بهتر می‌کنند؛ مانند آبی که روی عاج لاستیک‌های ماشین جاری باشد. اغلب افراد چروکیدگی و تورم پوست را نتیجه‌ فشار آب بر لایه بیرونی پوست می‌دانند. اما پژوهشگران از دهه ۱۹۳۰ می‌دانند وقتی آسیب عصبی در انگشتان وجود داشته باشد، این اثر رخ نمی‌دهد، که نشانگر تغییر در اثر واکنش غیرارادی توسط سیستم عصبی خودمختار بدن است – سیستمی که تنفس، ضربان قلب و تعریق را کنترل می‌کند. در واقع، چروکیدگی دیگری وجود دارد که ناشی از انقباض رگ‌های خونی زیر پوست است.

در ۲۰۱۱، مارک چنگیزی (Mark Changizi) یک عصب-زیست‌شناس تکاملی در آزمایشگاه‌های ۲AI بویزی، آیداهو در ایالات متحده و همکارانش پیشنهاد کردند که چروکیدگی – که فرایندی فعال است – باید عملکردی تکاملی داشته باشد. همچنین نشان دادند که الگوی چروکیدگی برای تهیه شبکه زهکشی و افزایش چسبندگی بهینه به‌نظر می‌رسد. اما تاکنون هیچ اثباتی وجود نداشت که نشان دهد انگشتان چروکیده در واقع یک مزیت هستند.

در آخرین مطالعه، شرکت‌کنندگان اشیاء تر یا خشکی مانند تیله را با اندازه‌های مختلف با دست معمولی یا انگشتان متورم بعد از غوطه‌ورسازی در آب داغ به مدت ۳۰ دقیقه، می‌گرفتند. افراد در گرفتن تیله‌های تر (نسبت به تیله‌های خشک) با دستان چروکیده موفق‌تر بودند اما چروک‌ها تفاوتی در حمل اشیای خشک ایجاد نمی‌کردند؛ نتایج در مجله بایولوژی لترز چاپ شده‌اند.

تام اسمولدرز (Tom Smulders)، زیست‌شناس تکاملی در دانشگاه نیوکاسل انگلستان و نویسنده همکار در این مقاله می‌گوید: «ما نشان داده‌ایم که انگشتان چروکیده در شرایط مرطوب چسبدگی بهتری دارند. در واقع همانند عاج چرخ‌های خودروی شما عمل می‌کنند که باعث تماس بیشتر لاستیک با جاده می‌شوند.»

محکم بگیرید!

اسمولدرز می‌افزاید: «شاید انگشتان چروکیده به اجداد ما کمک کرده‌اند تا غذا را از پوشش‌های گیاهی یا جریان های مرطوب بگیرند.» اثر مشابهی در انگشتان پا کمک می‌کند تا در باران راحت‌تر گام برداریم.

چنگیزی می‌گوید این نتایج مدرکی رفتاری از این هستند که «انگشتان شبیه آلوی خشک، مانند عاج لاستیک در برابر باران عمل می‌کنند» که با یافته‌های ریخت‌شناسی گروه او سازگار است. او می‌افزاید باید بررسی کنیم که آیا چروکیدگی‌ مشابه با همین مزیت در دیگر حیوانات رخ می‌دهد یا خیر. «هنوز نمی‌دانیم که چه گونه‌هایی جز انسان و بوزینه این ویژگی را دارند.» چروک‌ها در رابطه با اشیاء تر مزیتی را به ما اعطا می‌کنند، اما به‌ظاهر با اشیاء خشک مشکلی ندارند. اسمولدز می‌گوید مشخص نیست که چرا انگشتان ما به شکل دائمی چروکیده نیستند؛ اما او ایده‌هایی دارد: «برداشت اولیه ما می‌گوید شاید این موضوع حساسیت سرانگشت‌های ما را از بین ببرد یا خطر آسیب از طریق گرفتن اجسام را افزایش دهد.»

انجمن فیزیک ایران