امنیت منطقه بدون مداخلات خارجی باشد/ظرفیت لازم پویش صلح هرمز برای تحقق امنیت در منطقه

به گزارش روزپلاس؛متن مقاله دکتر محمدجواد ظریف درخصوص طرح ( پویش) صلح هرمز در شماره امروز پنجشنبه روزنامه کویتی الرای بدین شرح است: منطقه هرمز اهمیتی راهبردی در تجارت بین الملل و انرژی دارد. روزانه حدود ۱۵ میلیون بشکه نفت از این منطقه در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد و همزمان حجم انبوهی از کالا میان کشورهای وابسته به این منطقه و بیرون آن دادوستد می شود. برای کشورهای منطقه، امنیت و ثبات با هدف تضمین دسترسی به بازارهای بین المللی ضرورتی انکارناپذیر است. قرن ها است که امنیت منطقه را کشورهای منطقه تامین می کنند و آن بدون همکاری و تعامل میسر نیست.

شرایط بحرانی کنونی ما را باید به این باور برساند، آن چه که منطقه برای نیل به امنیت پایدار بدان نیاز حیاتی داشته و متاسفانه تاکنون از آن بی بهره بوده، رسیدن به این باور مشترک است که امنیت از طریق خریدهای هنگفت تسلیحات و پیمان‌های نظامی با قدرت‌های خارجی—که با مداخلات مکرر و حمایت از رژیم صهیونیستی بیشترین تهدید را متوجه امنیت منطقه کرده‌اند—حاصل نمی شود، بلکه امنیت در گرو اعتماد و تکیه بر مردم و توانمندی‌های ملی و تقویت ارتباطات حسن همجواری با دیگر کشورهای منطقه است. منطقه ما از فقر گفتمان جامع منطقه ای در حوزه های مختلف رنج می‌برد که می تواند ریشه صلح و آبادانی را برای همیشه بخشکاند. منطقه ما، بیش از متهم سازی ها ، لفاظی های تند و ستیزه جویانه و انباشت و رقابت تسلیحاتی به گفتمان درون منطقه ای نیازمند است. جمهوری اسلامی ایران در گذشته با درک خطرات پیش رو، دو ابتکار «مجمع گفت وگوی منطقه ای» و «پیمان عدم تعرض» را پیشنهاد داده است. اکنون با آگاهی از افزایش تهدیدات و چالش ها، برای نجات منطقه از لبه پرتگاه ویرانی، ضرورت تحقق گفتمان جدید در منطقه را بیش از گذشته احساس می کنیم؛ حفاظت از منطقه را مسئولیت مشترک تمامی کشورهای متعلق به آن می دانیم و اطمینان داریم با مشارکت تمامی کشورهای حوزه هرمز می توان در امواج پرتلاطم، منطقه را به ساحل آرامش و پیشرفت و شکوفایی هدایت نمود. تامین امنیت منطقه ای مسئولیت اصلی همه کشورهای منطقه است و امنیت باید درون زا و با پرهیز از مداخلات خارجی باشد . سرنوشت مردم و ملت های منطقه خلیج فارس بنا به علقه های مشترک دینی، فرهنگی، سنتی، تاریخی، جغرافیایی و خانوادگی به یکدیگر پیوند خورده است و امنیت در آن قابل تجزیه و تفکیک نیست، یا همه از امنیت در این منطقه بهره می برند یا همه از آن محروم می شوند. بر این مبنا «پویش صلح هرمز» توسط رئیس جمهوری روحانی در سخنرانی خود در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه گردید.

«پویش صلح هرمز» با مشارکت هشت کشور وابسته به آن شامل پادشاهی عربستان سعودی، جمهوری عراق، سلطنت عمان، امارات عربی متحده، دولت کویت، دولت قطر، پادشاهی بحرین و جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت لازم و کافی برای تحقق امنیت فراگیر در منطقه از طریق گفتمان درون منطقه ای برخوردار است.

این طرح بر اصولی چون تعهد به اهداف و اصول ملل متحد، حسن همجواری، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشه ناپذیری مرزهای بین‌المللی، حل و فصل مسالمت آمیز تمامی اختلافات، رد تهدید یا توسل به زور و یا مشارکت در هرگونه ائتلاف‌ یا پیمان‌ نظامی علیه یکدیگر، عدم مداخله در امور داخلی و روابط خارجی یکدیگر، احترام به مقدسات و نمادهای (رموز) ملی، مذهبی و تاریخی یکدیگر و احترام متقابل، منافع متقابل و جایگاه برابر کلیه دولت‌های منطقه استوار است و دستیابی به اهداف عالی شامل ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه دولت‌ها و مردمان منطقه، تشویق تفاهم متقابل و روابط صلح آمیز و دوستانه، همکاری در ریشه‌کن کردن تروریسم، افراطی‌گری و تنش‌های فرقه‌ای، خنثی سازی تنش‌ها و حل و فصل کلیه اختلافات و درگیری‌ها به شیوه  مسالمت آمیز و از طریق گفت وگو، تقویت ارتباطات و هشدارهای پیشگیرانه، تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع، حمایت از محیط زیست و گسترش همکاری، تعامل، کسب و کار، تجارت و سرمایه‌گذاری در سطوح و حوزه‌های مختلف در میان دولت‌ها، مردمان و بخش خصوصی را دنبال می کند.

دستیابی به اهداف مورد اشاره، از طریق برگزاری نشست ها در سطوح مختلف کارشناسی، وزیران و سران کشورها و نیز متخصصان، اندیشکده ها و بخش خصوصی و تشکیل گروه های اقدام لازم در حوزه های دارای اولویت دنبال خواهد شد.

پیمان عدم تجاوز و عدم مداخله، کنترل تسلیحات و اقدامات اطمینان ساز، ایجاد مناطق عاری از سلاح‌های کشتار جمعی، ارتباطات نظامی و تبادل اطلاعات و داده‌ها، خطوط تماس دائمی، سامانه‌های هشدار پیشگیرانه، مبارزه با مواد مخدر، تروریسم و قاچاق انسان، بهبود امنیت انرژی و آزادی کشتیرانی برای همه، سرمایه‌گذاری مشترک در نفت، گاز، انرژی، ترانزیت و حمل و نقل، ارتقای تعاملات بخش خصوصی، کسب و کار و تجارت، همکاری‌های فرهنگی و اجتماعی از جمله گفت وگوی بین مذاهب، تبادلات فرهنگی و توریسم، همکاری‌های علمی از جمله تبادل دانشمندان و دانشجویان، و پروژه‌های مشترک علمی و فناوری، همکاری در حوزه‌های نوظهور سایبری از جمله امنیت سایبری، ایمنی هسته‌ای، حفاظت از محیط زیست به ویژه محیط زیست دریایی و آثار منفی گرد و غبار و ریزگردها و همکاری‌های بشردوستانه به ویژه در مورد مهاجران، پناهجویان و افراد بی‌خانمان می تواند از مصادیق حوزه های همکاری و موضوعات مورد بحث در گروه های اقدام و نشست های ۸ کشور درنظر گرفته شوند.

همچنین از ظرفیت سازمان ملل برای ایجاد یک پوشش بین المللی و رفع نگرانی های احتمالی برخی از طرف ها و تامین منافع مشروع جامعه بین المللی استفاده خواهد شد.

بدیهی است که موفقیت هر طرحی نیازمند مشارکت تمامی اعضا و اعتماد متقابل است. رییس جمهور روحانی مرا مأمور کرده‌اند که برای اطلاع از نظرات دولت‌ ها و نخبگان منطقه و تکمیل و تقویت پیمایش صلح هرمز مشورت‌ های خود را شروع نمایم. نخبگان، اندیشکده‌ها و بخش خصوصی می‌توانند با ارائه نظرات و پیشنهادهای سازنده به شکل‌گیری و تقویت پیمایش صلح هرمز کمک نمایند. ما امیدوارانه به تحقق این ابتکار در انتظار واکنش مثبت کشورهای منطقه بدان هستیم و آمادگی خود را برای ورود به گفت وگوی جامع و فراگیر در چارچوب اصول و اهداف فوق الذکر اعلام می داریم.