دیپلماسی و مقاومت » عمومی

ترکیه در بحران بزرگترین آتش سوزی‌های تاریخ خود؛ عملیات تروریستی یا گرمای هوا؟

بروز آتش سوزی‌های گسترده در ۲۱ استان ترکیه از جمله آنتالیا، آدانا، عثمانیه، مانیسا، مرسین و چندین استان دیگر، علاوه بر مقامات ترکیه و فعالان حوزه‌های توریسم، فعالان بخش کشاورزی و محیط زیست را نیز نگران کرده است.

کد خبر: ۲۰۹۰۹۵

تاریخ انتشار:۰۸ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۴:۴۶ - 30 July 2021

ترکیه در بحران بزرگترین آتش سوزی‌های تاریخ خود؛ عملیات تروریستی یا گرمای هوا؟

به گزارش روزپلاس، دیروز برای ترکیه، روز بسیار تلخ و دشواری بود. چرا که آتش سوزی های گسترده ای در چندین استان این کشور به وقوع پیوست که صدها هکتار از جنگل ها، مراتع، اراضی کشاورزی و گلخانه های بزرگ تولید محصولات کشاورزی را در کام حریق کشید و از بین برد.

حالا این خبر به داغ ترین موضوع همه شبکه های تلویزیونی ترکیه تبدیل شده و بروز آتش سوزی های گسترده در استان های آنتالیا، آدانا، عثمانیه، مانیسا، مرسین و چندین استان دیگر، علاوه بر مقامات ترکیه و فعالان حوزه های توریسم، کشاورزی و محیط زیست را نگران کرده است.

3 هواپیمای بزرگ، 9 هواپیمای بدون سرنشین، 38 بالگرد، 632 دستگاه خودرو آتش نشانی، 63 تانکر بزرگ، 54 کامیون، 9 تریلی، 184 نفربر، 46 آمبولانس، 4 هزار آتش نشان، 187 نیروی امدادی، بخشی از لشکر بزرگ ترکیه برای خاموش کردن آتش در 21 استان این کشور است.

علاوه بر همه این نیروها و امکانات، هزاران پرس غذا و مقادیر قابل توجهی آذوقه برای مناطق تحت تاثیر آتش سوزی انتقال یافته و بدون شک، ترکیه در حال سپری کردن بزرگترین آتش سوزی گسترده تاریخ خود است.

مرگ 4 شهروند، خاکستر شدن صدها هکتار جنگل

مرگ 4 شهروند، تلف شدن بیش از هزار و دویست راس دام و سوختن صدها هکتار از جنگل ها و اراضی کشاورزی، نابودی بیش از 45 گلخانه بزرگ محصولات کشاورزی، از بین رفتن 77 خانه، خسارت در بیش از 4323 ویلا و خانه مسکونی روستایی و شهری، تخلیه چند روستا و تخلیه 4 هتل در مناطق توریستی، تنها بخشی از خسارات آتش سوزی های گسترده در کمتر از 48 ساعت اخیر است.

اگر چه هر سال در مناطق توریستی و جنگلی ترکیه آتش سوزی روی می دهد اما در چند سال اخیر، هیچگاه سابقه نداشته که چندین آتش سهمناک به طور همزمان در 21 استان به وقوع بپیوندد.

در مارماریس در استان موغلا، دو کودک 8 و 10 ساله اعتراف کرده اند که در حال سوزاندن چند کتاب بودند که آتش از کنترل آنها خارج شد و جنگل را در کام خود کشید. اما در مورد 20 استان دیگر، هنوز اطلاعات روشنی در دست نیست و آن چه توجه رسانه ها و کارشناسان را جلب کرده، این است که همزمانی این حریق ها نمی تواند اتفاقی و تصادفی باشد.

سه وزیر در محل آتش سوزی

امروز مراد کوروم وزیر مسکن، بکر پاکدمیرلی وزیر کشاوری و جنگلداری و مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه، هر 3 در برابر خبرنگاران حضور یافتند و در مورد گستردگی خسارات آتش سوزی ها اطلاع رسانی کردند.

وزیر کشاورزی و جنگلداری ترکیه گفته است: «تلاش همکاران ما تاکنون موجب کنترل 57 آتش سوزی شده، اما متاسفانه در 6 آتش سوزی بزرگ، هنوز هم در حال فعالیت هستیم تا آتش را کنترل کنیم. ما فعلاً تمام تلاش خود را برای کنترل آتش سوزی به کار گرفته ایم و تحقیق و بازجویی در مورد دلایل این آتش سوزی ها در گام بعدی است».

مولود چاوش اوغلو زیر امور خارجه که زادگاه او آنتالیا است و پدرش هنوز هم در کار کشاورزی و ساکن یکی از مراتع بزرگ منطقه است، بر این تاکید کرده که نهادهای امنیتی و انتظامی، از نزدیک، در حال رصد و بررسی وضعیت هستند.

آیا آتش سوزی، تعمدی و تروریستی است؟

برخی از رسانه های نزدیک به حزب حاکم ترکیه، آتش سوزی گسترده اراضی و جنگل ها را تعمدی دانسته و دستور مستقیم فرمانده شاخه نظامی پ.ک.ک را علت اصلی این مسئول آتش سوزی ها قلمداد می کنند.

روزنامه آکشام از مهمترین روزنامه های تحت امر حزب عدالت و توسعه، در عکس و تیتر صفحه نخست، از این موضوع خبر داده که مراد کاراییلان عضو شورای رهبری پ.ک.ک و فرمانده شاخه نظامی این گروهک، به هواداران خود دستور داده تا در استان های جنگلی و توریستی، همه جنگل ها را به آتش بکشند.

روزنامه آکشام اشاره ای به منابع اطلاعاتی خود نکرده اما فرماندهی ژاندارمری ترکیه با انتشار اطلاعلیه ای اعلام کرد که در استان مانیسا دو نفر را دستگیر کرده که هر دو از اعضای کُرد سوری نهادهای اقماری پ.ک.ک هستند و از مرز سوریه به ترکیه آمده و در استان های ازمیر، بورسا و مانیسا، در حال عملیات رصد برای به آتش کشیدن جنگل ها بوده اند.

این خبر، در دقایقی کوتاه، در همه پایگاه های خبری اینترنتی و سایت روزنامه های مختلف، منتشر شد. اما استانداری مانیسا، بیانیه ای منتشر کرد که این اطلاعات را تکذیب می کند.

در اطلاعیه استانداری مانیسا به این اشاره شده که دو فرد عضو پ.ی.د یعنی نهاد اقماری پ.ک.ک در سوریه، در یکی از مناطق روستایی مانیسا دستگیر شده اند اما هیچ نشانه و اطلاعاتی در مورد این که قصد آتش سوزی داشته اند در دست نیست.

دریاسالار جهاد یایجی فرمانده اسبق نیروی دریایی ترکیه نیز در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ان.تی.وی اعلام کرد: «هیچکدام از این آتش سوزی ها از سر اهمال و اتفاق نیست. متاسفانه ما شاهد ائتلاف و همکاری دقیق گروه تروریستی پ.ک.ک و دولت یونان هستیم. یونانی ها شناخت دقیقی از استان های ثروتمند ما دارند و از مزدوران خود در پ.ک.ک خواسته اند تا این استان ها را به آتش بکشند».

فعلاً از نقش پ.ک.ک در آتش سوزی های ترکیه اطلاع دقیقی در دست نیست اما دو دلیل مهم برای برجسته شدن این خبر وجود دارد:

1. پ ک ک چند سال پیش از هواداران و شاخه های شهری خود خواسته بود که در شهرهای بزرگی همچون استانبول، آنکارا و ازمیر، اتوبوس های واحد، خودروهای دولتی و حتی خودرو شهروندان را به آتش بکشند و در جریان آن اقدامات، صدها دستگاه اتوبوس و خودرو در آتش سوخت و در نتیجه این سابقه و لکه سیاه در کارنامه پ.ک.ک و حافظه خبری رسانه های ترکیه باقی مانده است.

2. نکته دوم این است که در شرایط فعلی، فضای امنیتی و دوقطبی ترکی – کُردی و حمله به کردها در استان های قونیه، آنکارا و مناطق دیگر، حالتی پدید آورده که ملی گرایان ترک، به دنبال بهانه برای نسبت دادن تمام اتفاقات به پ.ک.ک هستند و متقابلاً نهادهای اقماری پ.ک.ک نیز بنزین بیشتری بر آتش می ریزند. می توان چنین احتمال داد که ماشین عظیم تبلیغاتی و رسانه ای آکپارتی با برجسته کردن این اخبار، کمک می کند تا زمینه های تعطیل کردن حزب دموکراتیک خلق ها (ه.د.پ) را نیز تقویت کند.

اگر چه فعلاً از سوی مقامات قضایی و امنیتی ترکیه، نتیجه گیری نهایی اعلام نشده اما تعداد آتش سوزی ها و همزمانی آنها نشان می دهد که این اتفاق، به احتمال قوی ارتباطی با افزایش گرمای هوا ندارد و فارغ از این که پ.ک.ک، یونان، گروه های کمونیستی ضد ترکیه یا هر عامل دیگری نقش ایفا کرده یا نه، ظن تعمدی بودن آتش سوزی ها، منطقی و باورپذیر است.

نیروی هوایی ترکیه، دیروز در مناطق گسترده ای از زاپ، خاکورک، گارا و چند منطقه دیگر شمال عراق، 41 نقطه از قرارگاه ها و مراکز تجمع نیروهای پ.ک.ک را بمباران کرده و یکی از فرماندهان مهم این گروهک که در لیست قرمز افراد تحت تعقیب بود در اقلیم کردستان عراق دستگیر و به ترکیه منتقل شده است.

بدون شک بخش مهمی از خسارات و تبعات آتش سوزی جنگل ها و مراتع، قابل برآورد و ارزیابی نیست. علاوه بر این، سوختن صدها هکتار اراضی تحت کشت و همچنین سوختن ده ها گلخانه بزرگ در آنتالیا که قطب محصولات کشاورزی گلخانه ای ترکیه است، امنیت غذایی و قیمت مواد غذایی را تحت تاثیر قرار می دهد.

درست در شرایطی که ترکیه امیدوار بود رفته رفته در دوران پساکرونا، با استقبال توریست های خارجی روبرو شود و بخشی از مشکلات اقتصادی دوران کرونا جبران شود، این آتش سوزی گسترده، استان های گردشگرپذیر را با مشکل جدی روبرو کرد.

در همین حال، برخی از رسانه های مخالف و منتقد دولت، از این موضوع انتقاد کرده اند که نهاد ریاست جمهوری ترکیه، پیشرفته ترین و تجملی ترین هواپیماها و خودروهای جهان را برای جابه جایی رئیس جمهور و افراد حلقه نخست او در اختیار دارد اما امکانات ناچیز و هواپیماهای اندکی برای خاموش کردن آتش سوزی های جنگلی در اختیار دولت است و باید اعتبارات بیشتری به این بخش اختصاص داده شود.