صفحه نخست » اجتماعی

شاید ساعت جلو نرود

دوباره طرح تغییر ساعت رسمی کشور در دستورکار مجلس قرار گرفت

کد خبر: ۲۴۰۷۰۸

تاریخ انتشار:۰۲ اسفند ۱۴۰۰ - ۱۳:۵۵ - 21 February 2022

به گزارش روزپلاس؛ روزنامه همشهری نوشت:‌ «قرار شده در صورت تصویب نهایی، دیگر ساعت رسمی کشور تغییر نکند. این یعنی دیگر اول فروردین‌ماه لازم نیست یک‌ساعت، ساعت‌هایمان را به جلو بکشیم و پایان نیمه نخست سال به عقب برگردانیم. طرح تغییر ساعت رسمی کشور با یک فوریت ثبت و با امضای ۲۴ نماینده به هیأت‌رئیسه مجلس تقدیم شد. گزارش آن نیز بر عهده کمیسیون اجتماعی مجلس خواهد بود. اما واقعا چرا ما آن قدر ساعت‌هایمان را دستکاری می‌کنیم؟ چه لزومی در این تغییرات بوده و آیا لغو آن اثرات مثبتی در زندگی ما خواهد داشت؟

از چه زمانی ساعت زمستانی و تابستانی شد؟

در ایران برای نخستین‌ بار سال ۱۳۵۷ ساعت رسمی به تابستانی و زمستانی تقسیم شد. اما بعد از انقلاب این رویه تعلیق شد. سال ۱۳۷۰ بر اساس محاسبات هیأت‌ وزیران ایران مصوبه‌ای به تصویب رسید که طی آن ساعت رسمی در همه سال‌ها تغییر کند. مطالعات در آن سال‌ها نشان می‌داد که ۱۰۰ مگاوات کاهش مصرف در زمان پیک (اوج مصرف) اتفاق می‌افتد اما دولت وقت در اسفند ۱۳۸۴ این مصوبه را ابطال کرد. سخنگوی دولت احمدی‌نژاد هم اعلام کرد تغییر ساعت منجر به صرفه‌جویی نمی‌شود. اما دلیل این لغو از زبان دولت سردرگمی بخش‌هایی از جامعه و همین صرفه‌جویی‌نشدن انرژی بود. درست در زمانی که مدیر دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر از کاهش ۱.۵ درصدی مصرف برق با تغییر ساعت رسمی کشور خبر داده بود و میزان این صرفه‌جویی را بیش از ۷۵ گیگاوات‌ساعت تخمین می‌زد. نمایندگان مجلس اما در موافقت با توقف تغییر ساعت، ثبات آن را کمک در به‌جاآوردن فریضه‌های دینی و کم‌کردن اتلاف زمان بین نماز و ساعت کار می‌دانستند. حدود سال ‌۱۳۸۵ بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرح‌هایی را در دستور کار خود قرار دادند تا دولت را مکلف به تغییر ساعت رسمی کشور در شش ماهه نخست سال کنند اما طرح‌شان قانونی نشد ولی در سال ۱۳۸۶ قانونی مشتمل بر یک ماده‌واحده با تغییر ساعت رسمی کشور به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. محمود احمدی‌نژاد، این قانون را در سال ۱۳۸۷ اجرا نکرد و در ۲۵ آذر ۱۳۹۹ و سپس در ۲۸ شهریور ۱۴۰۰ طرح لغو قانون تغییر ساعت رسمی کشور مطرح شد. نمایندگان از بی‌تأثیری تغییر ساعت‌ها در صرفه‌جویی اقتصادی و اختلال در ساعت بیولوژیک می‌گویند.

در مدارِ تغییرِ جهان

استفاده بیشتر از نور خورشید در طول روز برای نخستین‌ بار در سال۱۷۸۴ در فرانسه مطرح شد. در این سال بنیامین فرانکلین، وزیر مختار آمریکا در فرانسه، در مقاله‌ای از مردم خواست صبح‌ها یک ساعت زودتر از خواب بیدار شوند. چون معتقد بود مردم می‌توانند روزها از روشنایی خورشید استفاده بیشتری کنند و شب‌ها شمع کمتری مصرف کنند. تغییر ساعت رسمی برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی نخستین‌ بار در سال ۱۹۱۶ عملی شد. استفاده از این تکنیک راهی برای مبارزه با کمبود شدید انرژی در اثر جنگ جهانی اول بود. حالا ۷۷ کشور با استفاده از این تکنیک، ساعات رسمی‌شان را تنظیم می‌کنند؛‌ هر چند زمان جلو و عقب‌کشیدن ساعت در کشورها یکسان نیست.

بهانه تغییر در مصرف انرژی یا درک واقعیت

مسعود سرپاک، کارشناس حوزه انرژی، اما لزوم رسیدگی به این مسئله را در کشور اولویت نمی‌داند و معتقد است تأثیر تغییر ساعت در کشور بر مصرف انرژی زیاد نیست اما غنیمت است: «تغییر رفتار مصرف‌کننده تقریبا اثربخشی زیادی ندارد؛ چه در بخش خانگی، چه تجاری، صنعتی، کشاورزی و چه عام‌المنفعه. اگر زیرساخت رفتار مصرف‌کننده متحول نشود، عملا تغییر ساعت‌ها یا جابه‌جایی آن خیلی تأثیرگذار نیست. اما باید پرسید آیا این تأثیر جزئی هم مسئولان را قانع به تغییر می‌کند؟ می‌دانیم که هر گونه نفع صرفه‌جویی در زمینه انرژی به مردم خواهد رسید. اما این ساعت تابستانی و زمستانی خیلی تأثیر شدیدی بر رفتار مردم نخواهد گذاشت و اثرگذاری تعرفه‌ها در این‌ باره بیشتر است. در حالی‌ که افزایش مبلغ تعرفه‌ها نیز کار چندان درستی به‌ نظر نمی‌رسد و با نفع عمومی منافات دارد. از این‌ رو اگر فکر کنیم تغییر ساعت‌ها قرار است ۱۰ درصد باعث کاهش انرژی شود، این اصلا درست نیست، یعنی چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. اما اگر قرار باشد انتظار از آن، تغییر کوچکی در مصرف انرژی باشد، قطعا اثربخش خواهد بود.»

سرپاک به شنیده‌هایش درباره کشور چین اشاره می‌کند و می‌گوید که چین با وجود پهناوربودن، فقط یک ساعت رسمی دارد: «با توجه به هر قاچ جغرافیایی ۱۵درجه‌ای، یک ساعت تغییر ایجاد خواهد شد. این قاچ در ایران ۲۰درجه است. در حالی‌ که روسیه از شرق تا غرب، می‌تواند بنا به وسعت هفت ساعت داشته باشد. اما چرا چین این تغییر را در ساعت خود ایجاد نمی‌کند؟ زیرا در این کشور ساعت حضور در ادارات تغییر می‌کند. یعنی هم در شرق و هم غرب متناسب با طلوع آفتاب ادارات شروع به‌ کار می‌کنند؛ هر چند تغییر ساعت با توجه به این که مردم به چنین رویه‌ای عادت کرده‌اند، چندان درست به‌ نظر نمی‌رسد اما تأثیرگذاری تغییر ساعت‌ها در مصرف انرژی در قالب کوچک‌تری مؤثر خواهد بود؛ مقدار آن کم اما غنیمت است. نکته مهم اما تغییر عادات مردم است که لزومی به آن وجود ندارد چون به‌ نظر موضوعات مهم‌تری در کشور نیازمند توجه است.»

آن چه حتمی است این که در طرح فعلی در مناطق گرم‌سیری که کولرها در تابستان دیرتر روشن و زودتر خاموش می‌شوند اما صرفه‌جویی مالی و هم صرفه‌جویی در مصرف برق اتفاق می‌افتد. ممکن است با زیرساخت‌های فعلی مشکل کمبود برق هویدا شود.»

سایر اخبار

عکس/از کارت شناسایی هخامنشی تا آی دی کارتی با ۵ هزار خدمت دیجیتال

چندتا از عجیب‌ترین اتفاقات مرگبار جهان+ عکس

مواجهه پهلوی و جمهوری اسلامی با جنگ‌ها چگونه بود؟

عکس/ ببینید طوفان با انگلیس چه کرد

عکس/ تمرین رزم یگان‌های ویژه نیروی زمینی سپاه در برف

عکس/حمله کوسه سفید هنگام عکاسی

پلیس فتا: انتشار صحنه‌های اذیت و آزار کودکان در فضای مجازی ممنوع است

نقض قوانین حریم خصوصی تگزاس کار دست فیسبوک داد

راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن برابر کرونا

موضوعات باقی مانده در وین سخت‌ترین و کلیدی‌ترین موضوعات هستند/ هنوز منتظر تصمیمات اروپا و آمریکا هستیم

برچسب ها: روزپلاس ، تغییر ساعت رسمی کشور ، شاید ساعت جلو نرود