صفحه نخست » اجتماعی

رتبه زبان فارسی در میان دیگر زبان های علمی دنیا

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: بررسی پایگاه استنادی اسکوپوس در سال 2016 میلادی نشان می دهد که فارسی به جایگاه چهاردهم جهان به لحاظ زبان تولید علم ارتقا یافت که در مقایسه با سال 2012 میلادی هفت پله ارتقا و 54% رشد نشان می دهد.

کد خبر: ۲۴۸۷۰

تاریخ انتشار:۱۲ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۷:۲۵ - 31 January 2017

به گزارش روزپلاس ، از روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دکتر محمدجواد دهقانی گفت: مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید دانشگاه ها در مرداد ماه 1392 استفاده از پیشرفت علمی برای گسترش و نفوذ زبان فارسی را مورد تاکید قرار داده و اشاره فرمودند که باید زبان فارسی گسترش یابد و نفوذ فرهنگی زبان فارسی در سطح جهان روز به روز بیشتر شود و باید کاری کرد که در آینده، کسانی که از پیشرفت های علمی کشور ما استفاده می کنند، ناچار شوند بروند زبان فارسی را یاد بگیرند، اما جایگاه زبان فارسی در دنیای علم چگونه است؟

رتبه زبان فارسی در میان دیگر زبان های علمی دنیا

دهقانی اظهار داشت: در نقشه جامع علمی کشور، 8 هدف کلان برای نظام علم و فناوری کشور برشمرده شده که ششمین آن ارتقای جایگاه زبان فارسی در بین زبان های بین المللی علمی است.

وی افزود: در این نقشه اقدامات مختلفی برای رسیدن به این هدف برشمرده شده که شامل افزایش پذیرش دانشجویان خارجی، نگارش مقالات علمی تخصصی به زبان روان فارسی، تاسیس رشته های زبان فارسی در دانشگاه های مختلف دنیا و توسعه و ابداع روش های سهل و سریع فارسی آموزی می شوند، اما آیا گسترش زبان فارسی به عنوان یک زبان علمی در سطح بین المللی افزایش یافته است؟

دهقانی با اشاره به این که محققین سراسر دنیا از طریق نشریات از آخرین تحولات و دستاوردهای رشته علمی شان مطلع می شوند، گفت: نشریات علمی یکی از مهمترین ابزارهای تبادل اطلاعات در دنیای علم امروز هستند، اما هر نشریه علمی ابزار موثری برای تبادل اطلاعات محسوب نمی شود. از مجموع کل نشریاتی که در سطح بین المللی منتشر می شوند، پایگاه های استنادی بین المللی معتبرترین ها را نمایه سازی می کنند، بنابراین این پایگاه ها شریان اصلی علمی دنیا را پوشش داده اند، اما تا چه حد نشریات فارسی توانسته اند در شریان اصلی علم بین المللی وارد شوند؟

سرپرست ISC ادامه داد: پایگاه های استنادی علاوه بر نشریات علمی، کنفرانس های علمی را نیز نمایه سازی می کنند. این کنفرانس ها نیز ابزاری برای تبادل اطلاعات در جوامع علمی هستند. پایگاه های استنادی بین المللی به نمایه سازی محتوای کنفرانس های علمی می پردازند. سالانه کنفرانس های متعددی در سطح کشور برگزار می شوند، اما چه تعداد از این کنفرانس ها در پایگاه های بین المللی همانند نظام های استنادی نمایه سازی می شوند؟

دهقانی گفت: هر چند امروزه زبان انگلیسی زبان اصلی علم محسوب می شود، اما کمیت تولید علم به زبان فارسی در پایگاه های استنادی بین المللی رشد داشته است. این کمیت شامل مجلات علمی و همچنین کنفرانس هایی است که به زبان فارسی تولید و در پایگاه استنادی بین المللی نمایه سازی می شوند.

وی اظهار داشت: بر اساس اطلاعات پایگاه استنادی اسکوپوس، جمهوری اسلامی ایران در سال 2005 میلادی رتبه 28 دنیا را از لحاظ تعداد مدارک منتشر شده به زبان فارسی در اختیار داشت. هر چند این رتبه در سال 2009 میلادی به رتبه 30 تنزل پیدا کرد، اما از سال 2010 میلادی کمیت تولید علم منتشر شده به زبان فارسی روندی صعودی داشته بطوریکه در سالهای 2010 ، 2011 ، 2012 و 2013 میلادی به ترتیب جایگاه زبان فارسی به رتبه های 28، 24 ، 21 و 17 ارتقا یافته است. همچنین در سال 2014 و 2015 میلادی زبان فارسی به ترتیب رتبه های 17 و 16 دنیا را در اختیار دارد. زبان فارسی از ابتدای سال 2016 تاکنون نیز رتبه 14 را دارد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: نباید نادیده گرفت که تقریباً سهم زبان های غیرانگلیسی در مقایسه با زبان انگلیسی از کل تولید علم بین الملل اندک است و از سهم زبان انگلیسی در طی 10 سال گذشته نه تنها کاسته نشده، بلکه افزایش نیز یافته است.

وی افزود: در سال 2005 میلادی از کل تولید علم دنیا 87% به زبان انگیسی تولید می شد، اما این میزان در سال 2014 میلادی به 92% افزایش یافته است. زبان چینی دومین زبان علمی دنیا است و به طور متوسط 4% تولید علم دنیا به زبان چینی است. زبان اسپانیایی و آلمانی بعد از زبان چینی رتبه های بعدی را در اختیار دارند. هر چند سهم زبان اسپانیایی از سال 2005 میلادی تاکنون 1% از کل تولید علم دنیا بوده است، اما زبان آلمانی افت یک درصدی را نشان می دهد. در سال 2005 میلادی دو درصد (2%) تولید علم دنیا به زبان آلمانی بود در حالی که در سال 2014 یک درصد (1%) تولید علم دنیا به این زبان است.

دهقانی گفت: سهم زبان فارسی از کل تولید علم دنیا از 0.01% در سال 2005 میلادی به 0.06% در سال 2014 و 2015 میلادی ارتقا پیدا کرده است. در سال 2014 میلادی سهم زبان عربی از علم دنیا 0.01% بود، اما سهم این زبان در سال 2011 و 2012 میلادی حدود 0.03% بوده است، بنابراین به نظر می رسد کشورهای عربی این مسئله مهم را در سیاست های علمی خود نگنجانده اند. در سال 2015 میلادی سهم زبان های نروژی، کرواسی، اوکراینی، مجارستانی، اسلوونی، اسلواکی، بوسنی، لیتوانیایی، فنلاندی و دانمارکی از زبان فارسی کمتر شده است.

وی افزود: از سال 2005 میلادی تاکنون 10116 مقاله علمی به زبان فارسی در پایگاه استنادی اسکوپوس نمایه سازی شده که با توجه به تعداد 371 هزار و 355 مدرکی که از جمهوری اسلامی ایران در این پایگاه نمایه سازی شده است، باید گفت که سهم زبان فارسی 2.7% ( دو ممیز پنج دهم درصد) از کل تولید علم کشور بوده است. در سال 2005 میلادی، تعداد 226 مقاله به زبان فارسی در سطح بین المللی منتشر شده بود، اما این میزان در سال 2015 به 1579 مورد افزایش یافت که برابر با 3.7% ( سه ممیز هفت دهم درصد) از کل تولید علم کشور در سال 2015 است.

دهقانی اظهار کرد: به نظر می رسد برغم رشد زبان فارسی به عنوان زبان علم بین الملل، کشور نیاز دارد تا گام های بزرگی در این زمینه بردارد. یکی از مناسب ترین راه های عملی برای گسترش زبان فارسی سرمایه گذاری در صنعت نشر حرفه ای و تشویق نشریات و کنفرانس های علمی فارسی به عنوان زبان علم است. بازار نشر علم دنیا یک بازار انحصاری بوده به گونه ای که تنها 7 ناشر بین المللی بیش از 50% مقالات دنیا را منتشر می کنند، بنابراین توسعه زبان فارسی به عنوان زبان علم بین المللی نیازمند سرمایه گذاری، برنامه ریزی، آموزش و تشویق مولفه های اثرگذار در نشر علم است.

ایرنا/

سایر اخبار

خانم بازیگر جنجالی: قیمت من خیلی بالاست!+عکس

عکسی جالب و دیده نشده از امام خمینی(ره) در هواپیمای ایرفرانس

هیولایی که در این ساحل پیدا شد + عکس

تیپ نامناسب خانم بازیگر در خارج از کشور + عکس

یخ زدن دو گوزن هنگام عبور از یک رودخانه‌ در آلاسکا + عکس

تصویری دیده‌ نشده از آیت‌الله خامنه‌ای

عكس/قاتل فراري را شناسايي كنيد

حضور آقای رئیس جمهور در یک مراسم خواستگاری + عکس

عکس/ یک روز بعد از خاکسپاری شهدای آتش‌نشان

ژست بازیگر آقا و خانم در یک عکس دیده نشده+ عکس