تخلیه تورم اصلاح ارز ترجیحی/ آیا افت شاخص تورم در ماه های آینده بیشتر می شود؟

به گزارش روزپلاس؛ پس از رشد یکباره نرخ تورم ماهانه در خرداد ماه بواسطه اجرای سیاست اصلاح ارز ترجیحی از اواخر اردیبهشت ماه امسال که شاخص تورم را در این ماه به 12.2 درصد افزایش داد، تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از تخلیه بخش عمده تورم ارز ترجیحی در تیرماه حکایت می‌کند. 

براین اساس پس از چهار سال که ارز ترجیحی میهمان ناخوانده اقتصاد ایران بود و حدود 75 میلیارد دلار از ارزهای کشور را هدر داد، دولت سیزدهم برخلاف دولت قبل شجاعت حذف این ارز را از خود نشان داد و پس از واریز یارانه نقدی مابه‌التفاوت آن به حساب سرپرستان خانوار، چهار قلم کالای مشمول این ارز را مشمول ارز نیمایی کرد. 

با وجودی که برخی منتقدان حذف این ارز را از اقتصاد ایران ناشدنی می‌دانستند، اما دولت با یک برنامه‌ریزی این کار بزرگ را انجام داد و اکنون نشانه‌های عبور از شوک تورمی این سیاست نمایان شده است. 

با وجودی که تمام کارشناسان از مضرات ارز ترجیحی در اقتصاد کشور انتقاد می‌کردند و در این خصوص حتی دولتمردان دولت قبل هم به این نتیجه رسیده بودند، اما به‌دلیل نگرانی از تبعات حذف این ارز، هیچ گاه زیر بار اصلاح این سیاست اشتباه نرفتند. 

این در شرایطی است که علاوه‌بر اقتصاددانان، گزارش‌های پژوهشی مراجع رسمی نیز از عدم اصابت ارزترجیحی به هدف اصلی خود که همان مصرف کننده بود، خبر می‌دادند. بدین ترتیب با وجودی که 75 میلیارد دلار ارز به نرخ دولتی برای واردات کالاهای اساسی اختصاص یافت، اما این کالاها نیز همپای کالاهای غیرمشمول با افزایش قیمت مواجه شدند به طوری که در طول اجرای سیاست ارز ترجیحی شاهد افزایش 4 تا 5 برابری قیمت کالاهای اساسی بودیم. 

حال با اجرای سیاست اصلاح ارز ترجیحی و مردمی‌سازی یارانه‌ها ضمن حذف رانت و فساد گسترده‌ای که از دل ارز 4 هزار و 200 تومانی متولد شده بود؛ مابه التفاوت قیمت آن با بازار به‌صورت یارانه 300 تا 400 هزار تومانی به ازای هر نفر به حساب سرپرستان خانوار واریز شد تا این مبلغ جوابگوی اصلاح قیمت‌ها باشد.

آمار ارائه شده از سوی مرکزآمار ایران نشان می‌دهد هرچند شاخص تورم نقطه به نقطه و سالانه افزایش یافته است، اما کاهش قابل توجه نرخ تورم ماهانه در تیرماه از تخلیه اثر تورمی سیاست اصلاح ارز ترجیحی خبر می‌دهد. تجربه اثر تورمی افزایش قیمت بنزین درآبان ماه سال 1398 نیز نشان می‌دهد که پس از رشد ماهانه تورم از 1.6 درصد آبان به 3.2 درصد در ماه بعد (آذر 98) بسرعت تخلیه شد تا جایی که در دی ماه این سال رشد ماهانه تورم به 8 دهم درصد رسید. 

حال با توجه به دامنه گسترده‌تر اصلاح ارزترجیحی تخلیه آثار تورمی آن با سرعت کمتری اتفاق خواهد افتاد و طی ماه‌های آینده بتدریج شاهد تداوم روند نزولی این شاخص خواهیم بود. در همین راستا منفی شدن رشد نقدینگی و پایه پولی در فصل بهار و خرداد ماه به‌عنوان متغیرهای مهم تأثیرگذار در تورم پایدار نیز در راستای کاهش بیشتر نرخ تورم کمک خواهد کرد.

اطلاعات مرکز آمار ایران گویای افت 7.6 درصدی نرخ تورم ماهانه در تیرماه است. درحالی که در خرداد ماه تورم ماهانه کل کشور به 12.2 درصد رسیده بود این نرخ در تیرماه به 4.6 درصد رسید که نشان از افت 7.6 درصدی این شاخص است. این شاخص برای خانوارهای شهری نیز از 11.5 درصد خرداد ماه با 7 درصد کاهش به 4.5 درصد و برای خانوارهای روستایی از 15.8 درصد خرداد ماه با 11 درصد افت به 4.8 درصد رسیده است. 

تورم ماهانه گروه کالاهای خوراکی و آشامیدنی نیز در تیرماه با افت قابل توجهی 19.7 درصد کاهش یافته است. درخرداد تورم ماهانه این گروه کالاها 25.4 درصد بود که در تیرماه به 5.7 درصد رسیده است. این روند برای خانوارهای شهری و روستایی هم تکرار شده است به طوری که نرخ تورم ماهانه خوراکی‌ها برای خانوارهای شهری از 25.1 درصد به 5.6 درصد (19.5 درصد کاهش) و برای خانوارهای روستایی از 26.7 درصد به 5.7 درصد (با 21 درصد کاهش) رسیده است. تأثیر تخلیه تورمی کل و کالاهای خوراکی بر گروه خدمات و کالاهای غیرخوراکی نیز مشهود است. 

به گونه‌ای که تورم ماهانه این گروه از کالا و خدمت که در خرداد ماه 4.4 درصد بود با 6 دهم درصد افت به 3.8 درصد کاهش یافته است. در خانوارهای شهری نیز تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی 4 دهم درصد و برای خانوارهای روستایی 1.3 درصد کمتر شده است. گفتنی است تورم این گروه ازکالاها برای خانوارهای شهری در خرداد ماه 4.2 درصد بود که در تیرماه به 3.8 درصد رسیده است. خانوارهای روستایی نیز خرداد با تورم 5.2 درصدی مواجه بودند که در تیرماه تورم 3.9 درصدی را شاهد هستند.

روزنامه ایران