یادداشت: به فهم درآوردن امر پیچیده ایران، بدون درک تبارشناسانه از تحولات ژئوپولیتیک شرق مدیترانه و غرب آسیا ممکن نیست.
نقطه عطف تحولات ژئوپولیتیک این منطقه،جنگ جهانی اول و قرارداد سایکس پیکو و صلحی است که همه صلح ها را برباد داد. درباره معماهای ژئوپولیتیک غرب آسیا و زخم همیشه تازه سایکس پیکو بیشتر صحبت خواهیم کرد.
آیا بحران اوکراین دومینویی از تحولات ژئوپولیتیک در این منطقه را در پی خواهد داشت یا اینکه فقط برای تعطیل کردن پروژه نورداستریم ۲ بود؟
آنچه که تا این لحظه استنباط می شود این است که آمریکایی‌ها با مصرف کردن کارت اوکراین و به قیمت ویران شدن این کشور، با یک تیر،دو نشان زدند و روند همگرایی روسیه و آلمان را معکوس کردند.
تا این لحظه برنده میدان آمریکا است و بازنده میدان آلمان البته وضعيت اوکراین که نیازی به توضیح ندارد. منطقه اوکراین و لهستان گسل ژئوپولیتیک اروپاست و فعال شدن این گسل،دلالت های نگران کننده ای دارد. اینجاست که big brother سرنوشت میدان را به دست می گیرد و طرح مشترک fed و پنتاگون برای انتقال عوارض اقتصاد پساکرونا به جریان می افتد.
با تعطیل شدن تاسیسات نورداستریم،فرصت های سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی از قبیل LNG پیش روی کمپانی‌های آمريكايي قرار می گیرد.
جمهوری اسلامی ایران در یک وضعیت پارادوکسیکال قرار گرفته است. از طرفی به همراهی روسیه در پرونده برجام نیازمند است و از سوی دیگر به جانشینی روسیه در بازار گاز اروپا فکر می کند.
* دکتر حمیدرضا فرتوک زاده
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر