یادداشت/

پاس گل خودی‌ها به آمریکا/ چه کسی برای اولین بار مذاکرات هسته ای را به موضوعات منطقه ای و غیر هسته ای گره زد؟

چه در مذاکرات برجام و چه در مذاکرات اخیر احیای برجام، همواره شاهد زیاده خواهی های کشورهای طرف مذاکره و آمریکا در موضوعات هسته ای و نیز در موضوعات غیر هسته ای بوده ایم.
کد خبر: ۲۴۳۲۱۵
تاریخ انتشار:۲۱ اسفند ۱۴۰۰ - ۰۸:۵۴ - 12 March 2022
پاس گل خودی‌ها به آمریکا/ چه کسی برای اولین بار مذاکرات هسته ای را به موضوعات منطقه ای و غیر هسته ای گره زد؟


سعید بزرگمهر کارشناس سیاسی در یادداشتی برای روزپلاس نوشت: چه در مذاکرات برجام و چه در مذاکرات اخیر احیای برجام، همواره شاهد زیاده خواهی های کشورهای طرف مذاکره و آمریکا در موضوعات هسته ای و نیز در موضوعات غیر هسته ای بوده ایم، امروز در اخبار منتشر شده در خصوص توقف مذاکرات وین نیز اینطور آمده که آمریکا خواستار منصرف شدن ایران از گرفتن انتقام سردار سلیمانی شده است، به همین بهانه مناسب است مروری داشته باشیم بر تاریخ مذاکرات ایران و بررسی کنیم چطور کار به اینجا رسید که موضوعات غیر مرتبط هسته ای به مذاکرات هسته ای راه پیدا کردند. 

ماجرا از آنجا آغاز شد که در اجلاس استانبول در تاریخ ۲۶ فروردین ۱۳۹۱ آمریکایی ها و سایر کشورهای پنج + یک درخواست خود را برای اجرای فوری قطعنامه های شورای امنیت کنار گذاشتند ‌و از روند «گام به گام» روسیه جانبداری کردند، دکتر احمدی نژاد و دکتر جلیلی اعلام داشتند هنوز مذاکره را باور دارند و حاضرند با اندیشه پیشنهادی گام به گام همراهی کنند. 

در نشست بعدی پنج+ یک که در تاریخ ۳/۳/۱۳۹۱ در بغداد برگزار شد، خانم اشتون به نمایندگی از پنج + یک طرح مذاکراتی آنها شامل سه گام به اضافه پیشنهاد اجرایی برای گام یکم را ارائه داد.

پاس گل خودی‌ها به آمریکا/ چه کسی برای اولین بار مذاکرات هسته ای را به موضوعات منطقه ای و غیر هسته ای گره زد؟

گام یکم برای جمهوری اسلامی ایران به اختصار عبارت از سه تصمیم در زمینه توقف غنی سازی ۲۰ درصد، انتقال تمام مواد ۲۰ درصد موجود در ایران به خارج از کشور و توقف فعالیت سایت غنی سازی فردو (اعم از پنج درصد و ۲۰ درصد) بود. در پاسخ به این گام بلند ایران، قدمی که «پنج به اضافه یک» برای خود تعیین کرده بود، شامل عدم پیگیری تحریم های جدید توسط «پنج به اضافه یک» در شورای امنیت، تأمین قطعات هواپیماهای مسافری از سوی آمریکا، تامین سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران، پاره ای از همکاری های کلی در عرصه ایمنی هسته ای، گداخت هسته ای و ... همچنین همکاری در مبارزه با مواد مخدر و دزدان دریایی بود. کشورهای «پنج به اضافه یک» برای گام دوم، اقدامات اعتمادساز بیشتری را در نظر داشتند و برای گام سوم خواهان اجرای قطعنامه های شورای امنیت و شورای حکام آژانس توسط ایران بودند.این دو مورد غیرمرتبط آخر، حاصل ربایش آنها از پیشنهادهای ادوار گذشته دکتر جلیلی بود.۱

اما دکتر جلیلی این پیشنهادات را رد کرد و گام های مورد نظر خود را به اختصار به این شرح بیان کرد: 

گام اول: شناسایی حقوق ایران از جمله حق غنی سازی 

گام دوم: لزوم احترام طرف ها به حقوق یکدیگر بر اساس معاهده عدم اشاعه و تعیین ما به ازا جهت درخواست های فراتر از تعهدات ایران 

گام سوم: لزوم تفکیک میان اقدامات اعتماد ساز و موضوعات همکاری، به این صورت که اگر گامی جهت اعتماد سازی به ایران پیشنهاد میشود در برابرش باید اقدامات اعتماد ساز انجام دهند نه همکاری هایی مانند گداخت هسته ای 

گام چهارم: همکاری های هسته ای و اما برای گام پنجم دکتر جلیلی پیشنهاد کرد از آنجایی که همکاری در موضوعات غیر هسته ای، شامل مواد مخدر و دزدی دریایی پیشنهاد میشود، ایران نیز دو موضوع یمن و سوریه را به فهرست خود می افزاید.

 این موضوع که برای نخستین بار توسط طرف ایرانی مطرح شد و با توجه به تاکید مذاکره کنندگان ایرانی بر اینکه واجد اختیارات کامل و قدرت تصمیم گیری در خصوص موضوعات مورد مذاکره هستند(۲)، هرچند در چارچوب امتیاز گیری مطرح شد اما سبب خسارات زیادی شد چرا که فتح بابی شد برای طرف آمریکایی به نحوی که در مذاکرات بعدی از جمله برجام، هر کجا که فرصتی به دست آورند موضوعات منطقه ای و غیر هسته ای را مطرح کنند  و همواره به دنبال امتیازگیری در این موضوعات باشند. متاسفانه این پاس گلی بود که توسط خودی ها به آمریکا داده شد و شاید نتوان تبعات منفی آن را هیچ گاه جبران نمود. شاید اگر اندکی در تاریخ مذاکرات ایران غور کنیم، با اشتباهاتی از این دست بیشتر مواجه شویم، اشتباهاتی که اگر نبود، شاید الان مجبور به احیای برجام نبودیم و توافقی بهتر از برجام نصیب ما میشد.

———

1. محور سیاسی -امنیتی بسته پیشنهادی ایران ذیل بند ۱-۳ در شهریور ۱۳۸۸
2. جلسه کمیسیون ویژه برجام پخش شده از صدا و سیما در تاریخ ۱۰/۶/۱۳۹۴
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
ارسال نظر
روایت تصویری
نگاه دوم
پیشنهاد سردبیر
پربازدیدها

باید در منطقه الهام بخش باشیم/ روال کار دولت چهاردهم اینگونه نیست که فقط در تهران بنشیند و دستور دهد

پرسپولیس-مس/ آغاز مأموریت سرخ ها در جام حذفی با نیم‌نگاه به آسیا

ایران به گام غیرفنی اروپا پاسخ مناسب می‌دهد/ آمادگی ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

وتوی قطعنامه آتش‌بس غزه مجوزی برای ادامه کشتار است/ آمریکا به همدستی 13 ماهه خود در نسل‌کشی غزه ادامه داد

نظارت اژه‌ای بر روند بررسی پرونده‌های خاص/ آسیب‌شناسی تدوین فهرست‌های عفو مناسبتی

جزئیات روند آتش‌بس در لبنان/ تاثیر قدرت حزب‌الله بر مذاکرات

قتل‌عام در محله شیخ رضوان/ 23 عملیات حزب‌الله در روز چهارشنبه

فجایع ۴۱۱ روز جنایت/ ۸۶ درصد غزه کاملاً تخریب شده است

کتاب از سبد بسیاری از خانواده‌ها حذف شده است

نخستین استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه/ تصمیم آمریکا و آلمان برای ارسال بسته‌های جدید کمک نظامی به اوکراین

چه کسانی پزشکیان را در سفر به سیستان و بلوچستان همراهی می کنند؟/ برنامه های سفر

جنایت در شمال غزه/ ۶۶ شهید در بمباران خانه‌های مسکونی

مولوی عبدالحمید: دکتر پزشکیان مردم زحمت‌کش استان سیستان‌وبلوچستان را مورد تفقد خود قرار دادند

الحاق کرانۀ باختری/ فرار به جلوی نتانیاهو با همراهی «ترامپ»

آن روی سکه ترامپ در فناوری/ از متضرر شدن اپل تا شانس هوش مصنوعی

وقتی موسیقی آقای آهنگساز وزن «طلا و مس» را بیشتر کرد

چگونگی رجیستر گوشی‌های آیفون‌ هنوز تعیین تکلیف نشده!/ آیفون کماکان قطعه!

کُمیت لنگ «بازار کتاب» دو سال پس از رونمایی

دل غریب من از گردش زمانه گرفت/ به یاد غربت زهرا شبی بهانه گرفت

جریان سینمای زیرزمینی از ابتدا تاکنون/ چالش‌ها و راهکارها

ایران و سفر گروسی به تهران؛ مثبت در تعامل، قاطع در تقابل

نهاد کتابخانه‌‌های عمومی و سهمی قلیل از بودجه

شاعری که نگهبان بانک است/بی‌پولی بود که شاعر شدم!

ایران خودرو پاسخ داد/ قیمت جدید خودرو از چه زمانی اعمال می شود؟

عملیات حنظله/ بزرگترین هک تاریخ موجودیت رژیم صهیونیستی

آینده هویت اسلامی عربستان در سایه اصلاحات سکولار

دیدار سفیر جانباز ایران در لبنان با رهبر انقلاب/ احوال‌پرسی متفاوت رهبری از سفیر مجروح

پاسخ آیت‌الله رجبی به شایعات جلسه خبرگان و رهبری/ کسی نه های‌های گریه کرد نه غیر های‌های

دانشگاه‌ها زیر ذره بین آخرین رتبه بندی تایمز/ تعداد حضور افزایشی؛ رتبه برخی کاهشی

ماجرای برهنگی یک زن در‌ محیط دانشگاه چیست؟ فشار روانی پس از متارکه

«اخلاق» باید یکی از ملاک‌های اصلی دختران و پسران برای ازدواج باشد/اهمیت خلقیات در ازدواج

داروهای لاغری اعتیادآور/ فروش در آرایشگاه‌های زنانه

بیماری‌های خطرناک در کمین افراد چاق/ از افسردگی تا سرطان‌ها

علائم افسردگی در نوجوانان/ ارتباط کاهش اعتقادات مذهبی و نا امیدی

عزل مدیران ارشد مبارزه با پولشویی سه بانک کشور

چرا انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران تاثیر عمده ندارد؟/ نگرانی جایز نیست

سوءاستفاده از بیماری یا بی شرمی رسانه ای

سفیر ایران: قدرت پدافند هوایی ایران در چین ترند شد

آغاز ضرب سکه با تاریخ سال بعد از ۱۵ اسفند ماه / کاهش حباب سکه

قیمت جهانی طلا امروز ۱۹ آبان/ هر اونس طلا ۲۶۸۴ دلار و ۷۷ سنت

رئیس شورای هماهنگی بانک‌ها:اجرایی‌شدن مصوبات بانکی سفر وزیر اقتصاد به استان سیستان و بلوچستان

الهامی: من مقصر اصلی شکست مقابل مس رفسنجان هستم

نقد و سیاست